بررسی تاثیر اسید هیومیک بر تغییرات غلظت عناصر غذایی برگ، ریشه و ساقه مرزه خوزستانی در شرایط تنش شوری

به منظور بررسی اثر اسید هیومیک بر میزان جذب و تخصیص عناصر به بخش های مختلف گیاه مرزه خوزستانی در شرایط تنش شوری، آزمایشی گلخانه‌ای به‌صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل پنج سطح خاک کاربرد اسید هیومیک (صفر، 10، 20، 30 و 40 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و پنج سطح تنش شوری (صفر، 25، 50، 75 و 100 میلی مولار کلرید سدیم) بود. با افزایش شدت تنش شوری از میزان وزن خشک اندام هوایی کاسته شد به گونه‌ای که سطح 100 میلی‌مولار کلرید سدیم، میانگین وزنی این صفت را به میزان 16 درصد کاهش داد. در مقابل کاربرد اسید هیومیک به ویژه سطح 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم، میانگین وزنی اندام هوایی را نسبت به شاهد 25 درصد افزایش داد. اثرات اصلی شوری و هیومیک اسید و همچنین اثر متقابل آنها بر غلظت عناصر اندازه‌گیری شده بجز نیتروژن ساقه و برگ، در سطح یک درصد معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که در بین اندام‌های مختلف گیاه (ریشه، ساقه و برگ) بیشترین میزان سدیم، پتاسیم، فسفر، روی و نیتروژن در برگ و به ترتیب در سطوح تیماری s4h5، s1h5، s1h4، s2h2، s1h5 و با مقادیر 5064، 9000، 13، 19.9 و 3.91 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک مشاهده شد. بیشترین غلظت آهن در بین اندام‌های مختلف متعلق به ریشه و در تیمار s2h1 با مقدار 759.9 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود. به طور کلی با افزایش میزان شوری و کاهش میزان هیومیک اسید غلظت املاح نظیر سدیم افزایش و از غلظت عناصر مفید و ضروری برای گیاه کاسته شد. با توجه به نتایج می توان بیان داشت که احتمالاً استفاده خاک کاربرد اسید هیومیک در مقادیر بالا (40 و 60 میلی گرم در کیلوگرم خاک) بتواند به واسطه تاثیر بر تغییرات عناصر غذایی اندام‌های گیاهی باعث تعدیل اثرات تنش شوری شود.

An investigation of effects of humic acid on changes in nutrients concentration of leaf, root and stem of Satureja khuzestanica under salinity stress

To investigate the influence of humic acid on the amount of absorption and allocation of elements on different parts of Satureja khuzestanica under salinity stress conditions, a greenhouse experiment was done as factorial based on a randomized complete block design in four replications. Factors included humic acid (zero, 10, 20, 30 and 40 mg kg1 soil), and salinity stress (zero, 25, 50, 75 and 100 mM NaCl). It was found that the shoot dry weight was decreased with increasing the intensity of salinity stress; at a level of 100 mM sodium chloride, the average of this trait was reduced by 16%. In contrast, the use of humic acid, particularly 60 mg/kg soil, increased the shoot dry weight by 25% compared to the control. The effect of humic acid, salinity, and their interaction were significant (P le;0.01) on measured characteristics except stem and leaf nitrogen. Results showed that among organs (root, stem and leaf), the highest amount of sodium, potassium, phosphorus, zinc and nitrogen (5064, 9000, 13, 19.92 and 3.91 mg kg1 dry weight) were observed in leaf in the S1H5, S2H2, S1H4, and S1H5 treatments, respectively. Among different organs, maximum iron content (759.9 mg kg1 of dry weight) was observed in roots under S2H1. In general, with increasing salinity and decreasing humic acid, the concentration of salts such as sodium increased whereas the concentration of useful and essential elements for the plant decreased. According to the results, it can be stated that probably soil application of humic acid at high amounts (40 and 60 mg/kg soil) can moderate the effects of salinity stress by affecting the nutrient changes of plant organs.