پاسخ برخی از صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک کینوا (chenopodium quinoa willd.) به کاربرد روی در شرایط تنش خشکی

کشور ایران، جزء مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان طبقه بندی می شود. بنابراین شناسایی و کاشت گیاهان متحمل خشکی مانند کینوا (chenopodium quinoa) حائز اهمیت است. با توجه به اینکه عنصر روی در فرآیندهای حیاتی گیاه نقش دارد، بنابراین عرضه این عنصر به گیاه تاثیر زیادی در کمیت و کیفیت تولید محصولات دارد. این پژوهش به‌صورت گلدانی با هدف بررسی اثر سولفات روی بر گیاه کینوا تحت تنش خشکی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تنش خشکی با پلی‌اتیلن گلیگول 6000 در چهار سطح (0، 3، 6 و 9 بار) و عنصر روی از منبع سولفات روی با چهار سطح (2، 4، 6 و 8 میکرومولار) تهیه شد و در مرحله چهار برگی، تیمار‌ها طی دو هفته در محلول غذایی هوگلند همزمان اعمال شد. طبق نتایج افزایش تنش خشکی موجب افزایش 68 درصدی کاتالاز نسبت به شاهد شد. بیشترین مقدار پروتئین محلول برگ در سطح 6 بار خشکی با سطح 8 میکرومولار سولفات روی، بیشترین میزان قندهای محلول کل و پرولین برگ مربوط به بالاترین سطح خشکی و سطح 6 میکرومولار سولفات روی بود. با افزایش خشکی، کلروفیل a(34 %)، کلروفیل b (187 %) و کاروتنوئید برگ افزایش دو برابری اما وزن خشک اندام هوایی (38 %) و سطح برگ (37 %) نسبت به شاهد کاهش نشان دادند. در کل کاربرد روی با بهبود سطح اسمولیت ها باعث کاهش خسارت ناشی از تنش خشکی شد و برای تخفیف اثر تنش خشکی استفاده از سطح 6 میکرومولار سولفات روی در محلول‌های غذایی پیشنهاد می‌شود.

Response of some physiological and morphological properties of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) by zinc application under drought stress

Iran, is classified as arid and semiarid regions of the world. Therefore, it is important to identify and planting of drought tolerant plants such as quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Zinc is involved in vital processes of the plant therefore; the supply of this element to the plant has a major impact on the quantity and quality of production. This study was conducted as a pot experiment to investigate the effect of zinc sulfate on quinoa under drought stress in a factorial randomized complete design with three replications. Drought stress was prepared with PEG 6000 at four levels (0, 3, 6 and 9 bar) and zinc element from zinc sulfate source with four levels (2 (control), 4, 6, and 8 mu;M) and in the fourleaf stage, the treatments were applied simultaneously to Hoglandchr('39')s nutrient solution for two weeks. According to the results, an increase in drought stress caused a 68% increase in catalase compared to the control. Maximum leaf soluble protein at 6 bar level with 8 mu;M zinc sulfate level, highest total soluble sugars and leaf proline at the highest level of drought and 6 mu;M zinc sulfate were observed. With increasing drought, chlorophyll a (34%), chlorophyll b (187%) and leaf carotenoid increased twofold but decreased shoot dry weight (38%) and leaf area (37%) compared to control. In general, the use of zinc reduced the damage caused by drought stress by improving the level of osmolytics, and to alleviate the effect of drought stress, the use of 6 mu;M zinc sulfate in nutrient solutions is recommended.