بررسی خصوصیات فیزیولوژیکی وکیفی ارقام کلزا در شرایط قطع آبیاری و تغییر تاریخ کاشت

این آزمایش به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال (95-1394 و96-1395) ، در منطقه کرج اجرا شد. آبیاری شامل آبیاری معمول (آبیاری پس از 80 میلی متر تبخیراز تشت تبخیر کلاس a) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی به بعد در کرت های اصلی و تاریخ کاشت شامل پنجم مهر ماه و پنجم آبان ماه و ارقام کلزا شامل تاسیلو، الویس، نپتون و اوکاپی (شاهد) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین میزان کلروفیل در هر دو تاریخ کاشت (پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه) به ترتیب با مقادیر 1.59 و 1.88 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ و تحت شرایط آبیاری معمول به رقم الویس اختصاص یافت. نتایج نشان داد قطع آبیاری موجب افزایش میزان پرولین برگ و نشت یونی ارقام مورد مطالعه گردید در حالی که محتوای نسبی آب برگ کاهش یافت. رقم الویس بیشترین عملکرد دانه را در تاریخ زودتر (پنجم مهرماه) و در آبیاری معمول با میانگین 3346.67 کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داد. بیشترین درصد و عملکرد روغن به ترتیب 45 درصد و 1349 کیلوگرم از رقم الویس در سال اول و در شرایط آبیاری نرمال و کمترین مقدار این صفات در تاریخ کاشت پنجم مهرماه از رقم تاسیلو در شرایط قطع آبیاری حاصل شد. بیشترین مقدار اسیدلینولنیک، اسیداستاریک، اسیداروسیک و گلوکوزینولات دانه بترتیب معادل 5.9 ، 3.36 ،0.34، 32.78 درصد در شرایط قطع آبیاری و تاریخ کاشت دیرتر (پنجم آبان ماه) به دست آمد. رقم الویس از نظر محتوای کلروفیل، درصد روغن و اسیدهای چرب بیشتر و گلوکوزینولات دانه کمتر که به عنوان معیارهای مهم و سودمند برای تحمل به تنش کم آبی گیاه کلزا محسوب می شوند، نسبت به سایر ارقام برتر بود.

evaluation of physiological and qualitative characteristics of rapeseed cultivars(Brassica napus L.) in irrigation-off and change of planting date conditions

This experiment was conducted as factorial split plot in randomized complete block design with three replications for two years (20152016 and 20162017) in Karaj region. Irrigation includes regular irrigation (irrigation after 80 mm evaporation from Class A evaporation pan) and irrigationoff from the silique stage onwards in the main plots and planting date including the 5th of October and the 5th of November and rapeseed cultivars including Tasillo, Elvis, Neptune And okapi (control) were factorially divided into subplots.Based on the results, the highest amount of chlorophyll in both planting dates (October 5 and November 5) with values ​​of 1.59 and 1.88 mg / g fresh leaf weight and in normal irrigation conditions were assigned to Elvis cultivar. . The results showed that irrigationoff increased leaf proline and ion leakage of the studied cultivars while the relative leaf water content decreased. Elvis cultivar had the highest grain yield in earlier planting date (October 5) and in normal irrigation with an average of 3346.67 kg / ha.The highest percentage and yield of oil were 45% and 1349 kg of Elvis cultivar in the first year, respectively, in normal irrigation conditions, and the lowest amount of these traits was obtained from Tasilo cultivar in the irrigationoff on the 5th of October. The highest amounts of linolenic acid, static acid, rosaric acid and grain glucosinolate were 5.9, 3.36, 0.34, 32.78%, respectively in irrigationoff conditions and later planting date (November 25). Elvis cultivar was superior to other cultivars in terms of chlorophyll content, higher percentage of oil and fatty acids and less grain glucosinolate, which are considered as important and useful criteria for tolerance to dehydration stress of rapeseed.