بررسی اثر تنش شوری مربوط به نمک های مختلف موجود در خاک‌های ایران بر برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی اسپند(peganum harmala l.)

گیاه اسپند (peganum harmala l.) به عنوان گیاه مقدسی است که خواص دارویی آن در نسخ و متون قدیمی طب سنتی مورد توجه بوده است. اینکه آیا این گیاه متحمل به شوری بوده و نسبت به نمک های موجود در خاک های ایران چه واکنشی دارد پرسش هایی است که در این پژوهش مورد بررسی قرارگرفته است. به این منظور ابتدا از مناطق مختلف یکی از رویشگاه های آن در استان کرمان، نمونه برداری خاک انجام و پس از آنالیز آن، چهار نمک کلرید سدیم (nacl)، سولفات سدیم (na2so4)، کلرید منیزیم (mgcl2) و سولفات منیزیم (mgso4) برای این پژوهش انتخاب شد. تیمارها شامل سه سطح شوری 200، 250 و 300 میلی مول در لیتر از چهار نمک فوق، شاهد (شوری صفر) بود. برای ارزیابی مقاومت این گیاه، برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی شامل غلظت رنگیزه های فتوسنتزی، میزان فعالیت آنزیم کاتالاز، مقدار پرولین، مقدار پروتئین و کربوهیدرات محلول، در مرحله رویشی گیاه اندازه گیری شد. داده های به دست آمده، نشان دهنده افزایش مقدار پرولین، مقدارپروتئین و فعالیت آنزیم کاتالاز در غلظت های بالای هر چهار نمک بود. کلروفیل ها، با افزایش سطح شوری کاهش معنی داری نشان دادند. مقدار کاروتنوئید و مقدار کربوهیدرات محلول در تیمارهای مختلف نتایج متفاوتی را بروز دادند. لذا در جمع‌بندی، با در نظرگرفتن پاسخ های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه در مقابل سطوح مختلف تنش شوری و قدرت زنده مانی آن ها، می توان نتیجه گرفت که گیاه اسپند قادر به زیستن در خاک های شور واجد چهار نمک مورد آزمایش بوده و به شوری تا غلظت 300 میلی مول در لیتر‌ از هر نمک مقاوم می باشد. بنابراین کاشت آن در مناطق حاشیه کویر با شوری های متفاوت پیشنهاد می شود.

Evaluating the effect of the salinity stress of different salts of soil salts in Iran on some of the physiological and biochemical responses of Harmala (Peganum harmala L.)

Harmala (Peganum harmala L.), is a sacred plant whose medicinal properties has long been taken into consideration in ancient texts. This study aims to address whether the plant is salttolerant and explore its reactions to the soil salts in Iran. Therefore, after soil sampling from one of the plant rsquo;s habitats located in Kerman province and analyzing them, four types of salts including sodium chloride (NaCl), sodium sulfate (Na2SO4), magnesium chloride (MgCl2), and magnesium sulfate (MgSO4) were choosed. In this research 0 (as control), 200, 250, and 300 m mol per liter of the four abovementioned salts were considered as the required treatments. For investigating the resistance of the Espand, the concentration of the photosynthetic pigments, the level of the activity of catalase enzyme, and the amount of proline, soluble proteins and carbohydrates were assessed during their vegetative stages. The data exhibited increase in the amount of Proline, proteins, and the activity of the catalase enzyme in the plants with high levels of salinity treatment, accordingly, considering the some of the responses and viability of the plants we can infer that harmala was capable of tolerating the concentration of salinity up to 300 m mol per liter of the four abovementioned salts.