اثر شوری آب آبیاری بر جوانه‌زنی، سبز شدن، عملکرد بیولوژیک و کمیت و کیفیت اسانس شوید (anethum graveolens l.)

به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر برخی صفات گیاه شوید مجموعه آزمایش هایی در قالب طرح کاملا تصادفی در اصفهان به اجرا درآمد. اعمال تنش شوری از 0.3 تا 30 دسی زیمنس بر متر در آزمایشگاه نشان داد که تیمار شاهد بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی (80.5 درصد و 15.2 جوانه در روز) را داشت و تاثیر شوری بر سرعت جوانه زنی شدیدتر از تاثیر آن بر درصد جوانه زنی بود. در مرحله سبز شدن و اعمال تنش شوری از 0.3 تا 15 دسی زیمنس بر متر بالاترین درصد و سرعت سبز شدن (60 و 73.8 درصد و 5.1 و 10.3 جوانه در روز در گلخانه و مزرعه) به تیمار شاهد اختصاص داشت. در مزرعه، اعمال تیمارهای شوری از 0.3 تا 9 دسی زیمنس بر متر نشان داد که تیمار شاهد بیشترین عملکرد بیولوژیک (811.4 گرم در متر مربع)، عملکرد بذر (143.3 گرم در متر مربع) و ارتفاع گیاه (74.8 سانتی متر) را داشت و با افزایش شوری میزان این صفات کاهش یافت. از نظر آماری تاثیر شوری بر درصد اسانس معنی دار نبود. بازده اسانس بذر و اندام هوایی به ترتیب از 2.7 تا 3.3 و 4.6 تا 6 میلی لیتر در متر مربع در سطوح مختلف شوری متغیر بود اما تغییرات آن از روند خاصی پیروی نمی کرد. در تجزیه کیفی اسانس بذر و اندام هوایی شوید به ترتیب 12 و 13 ترکیب مختلف شناسایی شدند که اجزاء اصلی آن کارون، لیمونن و آلفا فلاندرن بودند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، سطوح بالای شوری اثر منفی بر جوانه زنی، سبز شدن و صفات زراعی شوید (عملکرد بیولوژیک، عملکرد بذر و ارتفاع گیاه) داشت.

Effect of irrigation water salinity on germination, emergency, biological yield, essence quality and quantity of dill (Anethum graveolens L.)

In order to investigate the effect of irrigation water salinity on some traits of dill plant, a series of experiments were conducted in a completely randomized design (RCD) in Isfahan. Salinity stress application (0.3 30 dS/m) in the laboratory conditions showed that the control treatment had the highest percentage and rate of germination (80.5 % and 15.2 seedling per day). The effect of salinity stress on the germination rate was more severe than its effect on germination percentage. Application of saline irrigation from 0.3 to 15 dS/m indicated that the highest percentage and rate of emergence (60 and 73.8 % and 5.1 and 10.3 seedling per day at greenhouse and field) were in the control treatment. Applying salinity treatments from 0.3 to 9 dS/m in the field, showed that control treatment had the highest biological yield (811.4 g/m2), seed yield (143.3 g/m2) and plant height (87.4 cm) and increasing salinity decreased these traits. The effect of saline irrigation on essential oil percentage was not significant. Seed and shoot essential oil yields varied from 2.7 to 3.3 and 4.6 to 6 ml/m2 at different salinity levels, respectively, but their changes did not follow a specific trend. 12 and 13 different compounds were identified in the seed and aerial parts essential oils, respectively. The main components of essential oil were carvone, limonene and alpha;phellandrene. According to the results of this study, high levels of salinity had a negative effect on germination, emergence and agronomic traits (biological yield, seed yield and plant height) of dill plant.