پاسخ‌های فیزیولوژیک سیاهدانه nigella sativa l.)) به سیلیکات کلسیم تحت تنش‌های شوری و خشکی با پتانسیل اسمزی برابر

به منظور بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیک سیاهدانه به سیلیکات کلسیم تحت تنش شوری و خشکی با پتانسیل اسمزی برابر، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج در سال 1397 اجرا شد. فاکتور اول شامل هفت سطح (تنش شوری و خشکی با پتانسیل اسمزی برابر 2.4، 4.9 و 7.4 بار و تیمار شاهد) بود که در محلول هوگلند اعمال شد. فاکتور دوم شامل سیلیکات کلسیم در دو سطح صفر (شاهد) و 1 میلی‌مولار بود. شوری با استفاده از کلرید سدیم (nacl ) و خشکی با پلی اتیلن گلیکول 6000 اعمال شد. نتایج نشان داد در هر دو سطح سیلیکات کلسیم، تنش شوری و خشکی سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز، میزان مالون دی آلدهید و میزان پرولین و قندهای محلول برگ همچین سبب کاهش محتوای نسبی آب و میزان کلروفیل برگ گردید. کاربرد سیلیکات کلسیم موجب تخفیف اثر تنش‌های شوری و خشکی شد، بطوریکه افزایش فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز، میزان کلروفیل، میزان پرولین و قند محلول و کاهش میزان مالون دی آلدهید برگ را در پی داشت. در شرایط خشکی نسبت به شوری با پتانسیل اسمزی برابر محتوای آب نسبی کمتر، ولی محتوای پرولین، قندهای محلول، میزان مالوندی آلدهید و فعالیت آنزیم کاتالاز بیشتر بود که نشان می‌دهد حسایت سیاهدانه از نظر صفات فیزیولوژیک به خشکی بیشتر از شوری می‌باشد.

Physiological responses of Black cumin (Nigella sativa L.) to calcium silicate under drought and salinity stresses with iso-osmotic potential

To investigate physiological responses of black cumin to calcium silicate under salinity and drought stress condition with isoosmotic potentials, a factorial experiment carried out based on the completely randomized design with three replications in research greenhouse of Faculty of Agriculture, Yasouj University, Iran in 2018. The first factor consisted of seven levels (salinity and drought stresses with isoosmotic potentials of 2.4, 4.9 and 7.4 bar and control treatment) applied in Hoaglandchr('39')s solution. Salinity was applied with sodium chloride (NaCl) and drought with polyethylene glycol 6000 (PEG 6000). The results showed that at calcium silicate levels, salinity and drought stresses increased catalase and peroxidase activity, proline soluble sugars and malondialdehyde and also decreased leaf relative water content and leaf chlorophyll content. Silicate application mitigated the stress effects so that increased catalase and peroxidase activity, chlorophyll, proline and soluble sugars and decreased malondialdehyde content. In isoosmotic potentials of drought compared with salinity, relative water content decreased but proline content, soluble sugars content, malondialdehyde content and catalase activity increased, indicating that black cumin sensitivity to drought is more than salinity based on physiological traits.