تغییرات محتوای فیتوشیمیایی گیاه دارویی علف مار (capparis sp.) جمع‌آوری شده از خرد اقلیم‌های مختلف

گیاه علف مار (capparis spinosa) یکی از گیاهان دارویی ارزشمندی است که در موقعیت های اکولوژیکی وسیعی قابلیت رشد دارد. به منظور بررسی تاثیر اقلیم روی ترکیبات فیزیولوژیکی این گیاه، نمونه های گیاهی در اواخر تابستان با سه تکرار از مناطق کوهستانی شهرستان آمل (نمارستاق، دلارستاق و بهرستاق) در چهار ارتفاع جمع آوری شدند که دارای اختلاف 150 متری از یکدیگر بودند (کمترین ارتفاع 850 متر). برخی صفات فیزیولوژیکی برگ و میوه اندازه گیری و به صورت تجزیه مرکب در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی گردید. نتایج نشان داد تمامی صفات اندازه گیری شده تحت تاثیر اقلیم قرار داشت و از نظر آماری معنی دار بودند، به نحوی که بیشترین میزان کلروفیلa ، کلروفیلb ، کاروتنوئید، ویتامین c، فنول، آنتوسیانین، آنتی اکسیدان در ارتفاع 1650 متری منطقه بهرستاق به ترتیب با 6.75، 10.56، 3.59، 15.60، 24.66 میلی گرم بر گرم وزن تر، 2.05 میکرومول بر گرم وزن تر و 81.78 درصد مهارکنندگی رادیکال آزاد بدست آمد و کمترین میزان آن ها در ارتفاع 850 متری منطقه نمارستاق مشاهده شد. شیب رگرسیون نیز رابطه معنی دار صفات با منطقه و ارتفاع را ثابت کرد و ظرفیت آنتی اکسیدانی که مهمترین ویژگی دارویی این گیاه می باشد به همراه کلروفیل a بالاترین رابطه معنی داری را با منطقه و ارتفاع به خود اختصاص دادند (r sup2; = 0.93). همچنین تجزیه ضرایب همبستگی ساده پیرسون اثر مثبت و معنی داری را بین صفات نشان داد. در مجموع مقدار ترکیبات فیزیولوژیکی اندازه گیری شده که اثرات دارویی دارند با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش یافت بنابراین می توان در مناطق مرتفع کشت برخی گیاهان دارویی نزدیک به این خانواده را توسعه داد.

Changes in the phytochemical content of the Cappers Collected from of different microclimates

Capers (Capparis spinosa) are one of the valuable medicinal plants that can grow in a wide range of ecological situations. In order to investigate the effect of climate on the physiological compounds of this plant, plant samples were collected in late summer with three replications from the mountainous areas of Amol city (Nemarestaq, Delarestaq and Behrestaq) at four altitudes with a difference of 150 meters (minimum altitude 850 meters). Some physiological traits of leaves and fruits were measured and analyzed by compound analysis in a completely randomized design. Data analysis showed that all the measured traits were affected by climate and were statistically significant, so that the highest amount of chlorophyll a, chlorophyll b, carotenoids, vitamin C, phenol, flavonoids, anthocyanins, antioxidants at an altitude of 1650 meters in Behrestagh region with 6.75, 10.56, 3.59, 15.60, 24.66 mg/g fresh weight, 4.51, 2.55 mu;mol/g fresh weight and 81.78% inhibition, respectively, and the lowest was observed at an altitude of 850 meters in Nemarstagh area. Regression slope also proved the significant relationship between traits and region and altitude, and antioxidant capacity which is the most important medicinal property of this plant, along with chlorophyll a, had the highest relationship (r sup2; = 0.93). Also, the analysis of Pearson simple correlation coefficients showed a positive and significant effect between the traits. In general, with increasing altitude, an increase in the amount of measured physiological compounds that have medicinal effects was observed, so it is possible to develop the cultivation of some medicinal plants close to this family in the highlands.