بهینه‌سازی تولید پینه و اندام‌زایی دو رقم تجاری گلایول (gladiolus grandiflorus l. cv amsterdam, advance red)

گلایول به عنوان یک گیاه زینتی با ارزش اقتصادی بالا در سراسر جهان کشت می شود و در ایران با دارا بودن بالاترین سطح زیر کشت و بیشترین میزان واردات اندام زیرزمینی جایگاه خاصی دارد. در این تحقیق، به منظور بررسی باززایی غیرمستقیم ارقام amsterdam و advance red آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. جهت تولید پینه، ریزنمونه های جوانه چشمی (بخش راسی)، قطعات پداژه (بخش میانی) و صفحه پایگاهی (بخش تحتانی) پداژه در ابعاد 1 سانتی متر مربع در محیط پایه ms به همراه غلظت های مختلف پیکلورام، دایکامبا، bap، کاینتین، naa و 2,4,5t کشت شدند. در مرحله باززایی، غلظت های مختلف tdz و ga3 در ترکیب با آمینواسیدهای پرولین و گلوتامین استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در محیط حاوی 1 یا 2 میلی گرم در لیتر دایکامبا ریزنمونه جوانه چشمی بالاترین میزان پینه زایی را (به ترتیب 77.47 و 75.91 درصد در ارقام amsterdam و advance red) نشان داد. بالاترین درصد باززایی (به ترتیب 81.11 و 75.57 درصد در ارقام amsterdam و advance red) و بیشترین تعداد شاخساره (به ترتیب 23.69 و 20.19 شاخه در ارقام amsterdam و advance red) در تیمار 1 میلی گرم در لیتر tdz، 0.5 میلی گرم در لیتر ga3، 200 میلی گرم در لیتر پرولین و 200 میلی گرم در لیتر گلوتامین به دست آمد. بالاترین درصد ریشه زایی (به ترتیب 84.41 و 82.50 درصد در ارقام amsterdam و advance red) در تیمار 2 میلی گرم در لیتر iaa و 500 میلی گرم در لیتر زغال فعال تولید شد. گیاهچه های تولیدی با موفقیت در شرایط گلخانه سازگار شدند.

Optimization of callus production and organogenesis of two commercial cultivars of Gladiolus (Gladiolus grandiflorus L. cv Amsterdam, Advance Red)

Gladiolus is cultivated as a highvalue ornamental plant in the worldwide and it has the highest cultivation area and the highest level of underground organs imports in Iran. In this study, in order to investigate indirect regeneration of Amsterdam and Advance Red cultivars an experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. For callogenesis, bud sprout (apical section), corm slices (middle section) and basal plate (bottom section) explants of corm with 1 cm2 dimensions were cultured in MS medium with different concentrations of Picloram, Dicamba, BAP , kinetin, NAA and 2,4,5T. At the regeneration stage, different concentrations of TDZ and GA3 were combined with Proline and Glutamine amino acids. Based on the results, in the medium containing 1 or 2 mg L1 of Dicamba, the bud sprout explant showed the highest callogenesis (77.77% and 75.91% in Amsterdam and Advance Red, respectively). The highest percentage of regeneration (81.11% and 75.57% in Amsterdam and Advance Red, respectively) and the highest number of shoots (23.69 and 20.19 in Amsterdam and Advance Red, respectively) were obtained in 1 mg L1 TDZ + 0.5 mg L1 GA3 + 200 mg L1 Proline + 200 mg L1 Glutamine. The highest percentage of rooting (84.41% and 82.50% in Amsterdam and Advance Red, respectively) were produced in MS medium supplemented with 2 mg L1 IAA + 500 mg L1 activated charcoal. Produced plantlets from indirect regeneration were successfully adapted in greenhouse condition.