اثر تنش شوری بر برخی صفات زراعی و فیزیولوژیکی آویشن دنایی (thymus daenensis subsp. daenensis)

شوری از جمله تنش‌های غیرزیستی مهمی است که فرایندهای فیزیولوژی گیاهان را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش رشد و عملکرد گیاهان می‌شود. به‌منظور بررسی اثر تنش شوری بر برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیک و گروه‌بندی اکوتیپ‌های آویشن دنایی (thymus daenensis subsp. daenensis)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به‌صورت گلدانی در سال 1397 در شهرستان ابرکوه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دوازده اکوتیپ آویشن دنایی و سه سطح شوری شامل صفر (بدون‌تنش)، 60 و 120 میلی‌مولار کلرید سدیم بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین اکوتیپ‌ها و بین سطوح مختلف شوری از نظر تمام صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. شوری منجر به کاهش معنی‌دار غلظت کلروفیل کل، غلظت کاروتنوئید، غلظت پتاسیم برگ، میزان نسبی آب برگ و وزن خشک اندام هوایی و افزایش معنی‌دار غلظت پرولین، غلظت سدیم برگ، نسبت سدیم به پتاسیم برگ و درصد نشت یونی گردید. اکوتیپ‌های مورد مطالعه در هر دو سطح شوری صفر و 120 میلی‌مولار با استفاده از تجزیه خوشه‌ای به روش وارد و با محاسبه فاصله اقلیدسی در سه گروه قرار گرفتند. اکوتیپ‌های خرم‌آباد1، خرم‌آباد2، اراک2، فریدونشهر و سمیرم بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای و با استفاده از تمام صفات به‌عنوان اکوتیپ‌های متحمل به شوری پیشنهاد می‌شوند.

Salt stress effect on some agronomical and physiological traits in Thymus daenensis subsp. daenensis ecotypes

Salinity is one of the major abiotic stresses that affects physiological processes of plants and reduces crop growth and yield. In order to study the effect of salinity stress on some physiological and agronomical traits of Thymus daenensis subsp. daenensis ecotypes and their classification, a factorial experiment was carried out using randomized complete block design with three replications in Abarkouh city in 2018. Experimental treatments were twelve Thymus daenensis subsp. daenensis ecotypes and three salinity levels including 0 (nonstress), 60 and 120 mM NaCl. Analysis of variance revealed that the difference among ecotypes and among salinity levels were significant (p<0.01) in all studied traits. Salinity stress led to a significant decrease in concentration of total chlorophyll, carotenoid, concentration of potassium, relative water content and shoot dry weigh and an significant increase in concentration of proline, concentration of sodium, sodium to potassium ratio and ion leakage. Studied ecotypes under two salinity levels including 0 (control) and 120 mM NaCl using cluster analysis based on Ward method and by using Eucilidian distance classified into three groups. Khoramabad1, Khoramabad2, Arak2, Fereydunshahr and Semirom ecotypes were suggested as salt tolerant ecotypes based on cluster analysis using all studied traits.