پاسخ‌های مورفوفیزیولوژیک، کمی و کیفی دو رقم توت‌فرنگی (fragaria × ananassa duch.) به تنش گرمایی در حضور قارچ میکوریز آربوسکولار

تنش گرمایی یکی از مهمترین پدیده‌های آب و هوایی می باشد که باعث آسیب مخرب به بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله توت‌فرنگی شده است. بدین منظور پژوهشی با 5 تیمار دمایی (شاهد(با 2 ± 23 درروز و 2 ± 16 درجه سلسیوس درشب)، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس) و دو سطح قارچ مایکوریز (با قارچ funeliformis mosseae و بدون قارچ) و 2 رقم توت‌فرنگی (پاروس و کوئین الیزا) به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در سال 1395 درگلخانه‌های دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز و مرکز تحقیقات کشاورزی زرقان انجام شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که با افزایش دما تعداد گل در گل‌آذین، گل‌آذین در بوته، درصد تشکیل میوه، وزن، طول، قطر، تعدادفندقه میوه و همچنین عملکرد بوته در هر دو رقم کاهش یافت. حضور قارچ میکوریز در گیاهان پس از تیمار تنش دمایی باعث افزایش درصد کلنیزاسیون، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، سطح برگ، میزان فسفر، تعداد گل و گل‌آذین در بوته، درصد تشکیل میوه، اندازه میوه، عملکرد، مواد جامد محلول و ویتامین c نسبت به گیاهان بدون حضور قارچ میکوریز شد. گیاهان در حضور قارچ میکوریز نسبت به گیاهان بدون حضور قارچ میکوریز تحمل بهتری به دمای بالا نشان دادند. کاهش برخی ویژگی‌های بررسی شده در رقم پاروس نسبت به رقم کوئین‌الیزا در دمای بالا کمتر بود که تحمل بیشتر رقم پاروس به دمای بالا را نشان داد. این پژوهش نشان داد که استفاده از قارچ‌های میکوریز باعث افزایش عملکرد کمی و کیفی توت‌فرنگی و بهبود تحمل به تنش گرمایی شد.

Morpho-physiological, quantitative and qualitative Responses of Two Strawberry (Fragaria × ananassa) Cultivars to Heat Stress in Presence of Arbuscular Mycorrhiza Fungus

Heat stress is one of the most important weather phenomena that has caused destructive damaged many on agricultural crops, such as strawberries. For this purpose, five temperature treatments (control (23 ±2 days/16 ±2 nights), 30, 35, 40 and 45 °C) and two levels of mycorrhizal fungi (presence Funeliformis mosseae or absence) and tow cultivars of strawberry (Paros and Queen Elisa) as a factorial experiment in a completely randomized with four replications was performed in year 2016 in greenhouses at Shiraz university and Agricultural Research Center. The results showed that with increasing temperature, number of flowers in inflorescence, inflorescences per plant, percentage of fruit set, weight, length, diameter and achene of fruit, as well as plant yield decreased in both cultivars. The presence of mycorrhizal fungus on plants after the heat stress treatment increased colonization percentage, fresh and dry weights of root and shoot, leaf area, phosphorus, number of flowers and inflorescences, percentage of fruit set, fruit size, yield, total soluble solids and vitamin C was more than those of plants without mycorrhizal fungus. Plants in the presence of mycorrhizal fungus showed better tolerance to high temperatures than those without the presence of mycorrhizal fungus. The reduction of some evaluated characteristics was lower in cultivar of Paros compared to Queen Eliza at high temperatures which is demonstrated that, the tolerance of Paros cultivar was more at high temperatures. This study showed that the use of mycorrhizal fungi increased the quality and quantity of strawberry and improved heat stress tolerance.