تاثیر برخی عوامل محیطی بر کمّیت و کیفیت سیلیمارین و روغن بذر گیاه ماریتیغال (silybum marianum l.)

در این مطالعه درصد روغن و ترکیب اسید چرب بذور ماریتیغال در رویشگاه های غرب مازندران در ارتفاعات و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک بررسی شد. پس از شناسایی توده های ماریتیغال در طبقات ارتفاعی، بذور در هر رویشگاه در طول نوار 100 متری به فواصل 30 متر از سه نقطه بصورت تصادفی-سیستماتیک نمونه برداری شدند. جهت بررسی خصوصیات خاک و ارتباط شان با کمّیت و کیفیت اسیدهای چرب و روغن، در هر سایت سه پلات انداخته شد و به تعداد نمونه های گیاهی، 18 نمونه خاک از عمق 30 سانتیمتری و اطراف ریشه گیاه برداشت شد. برای تعیین محتوای روغن از حلال هگزان و دستگاه سوکسله، شناسایی اسیدهای چرب از دستگاه gc/ms و استخراج سیلیمارین از متانول و حمام التراسونیک استفاده شد. طبق نتایج، بر خلاف سیلیمارین، رویشگاه اثر معنی داری بر درصد روغن نداشت، بیشترین روغن و سیلیمارین نیز به ترتیب از مناطق جلگه ای و کوهستانی بدست آمدند. با توجه به تاثیر معنی دار رویشگاه بر کیفیت روغن، از بین ترکیبات روغن، اسید اولئیک و از خصوصیات خاک، مواد آلی و کربنات کلسیم پاسخ معکوس معنی داری به رویشگاه نشان دادند. شن، پتاسیم، فسفر و نیتروژن با درصد روغن رابطه منفی معنی داری داشتند. ارتفاع با اسید مارگاریک و اسید لینولئیک رابطه مثبت اما با اسید اولئیک رابطه منفی داشت. میزان شن و عناصر فسفر و نیتروژن خاک با اسید پالمیتیک ارتباط مثبت داشتند. از آنجایی که بارزترین اسیدهای چرب بذر، اسیدهای اولئیک و لینولئیک بودند، روغن ماریتیغال از روغن های اولئیکلینولئیک با کیفیت تغذیه ای بالا می باشد، لذا کشت آن گزینه ای جهت تولید روغن خوراکی و کاهش وابستگی به سایر کشورها می باشد.

The effect of some environmental factors on the quantity and quality of Silymarin and seed oil of Silybum marianum L.

In this study, examines oil percentage and fatty acid composition of Silybum marianum seeds were determined in habitats located in the west of Mazandaran province at different elevations and soil physiochemical properties. After identifying Silybum marianum shrubs in elevation classes of the study area, seeds were sampled using systematic random method and along a 100 m transect at 30 m intervals from three points. After the establishment of transects, in order to study soil physiochemical properties and their relationships with the quantity and quality of fatty acids and oil, three plots were placed in each site and as the number of plant samples, 18 soil samples were taken from the depth of 30 cm and around the root of the plant. Hexane solvent and Soxhlet were used to determine oil content. Identifying fatty acid compositions and Silymarin extraction were done using gas chromatography spectrometer (GC/MS) and methanol solvent in ultrasonic bath, respectively. Based on the results, the highest amount of oil and Silymarin were obtained from plains and mountainous regions, respectively. According to the results, unlike Silymarin, habitat did not have a significant effect on oil content, also the highest amount of oil and Silymarin were obtained from plains and mountainous regions, respectively. Considering the significant effect of habitat on the quality of oil, Oleic acid showed significant negative response to habitat. Soil organic matter and calcium carbonate also had negative inverse relationships with elevation. Sand, potassium, phosphorus and nitrogen indicated negative relationship with oil percentage. Elevation had positive relationship with Margaric acid and Linoleic acid, but negative relationship with Oleic acid. There was positive relationship between Palmitic acid and sand, phosphorus and nitrogen. Because the Oleic acid was predominant followed by the Linoleic acid, it can be concluded that Silybum marianum oil is in the OleicLinoleic oil group with high nutritional quality, thus cultivation of this oily seed could be an alternative to produce edible oil and reduce the dependence on other countries.