اثر محلول‎پاشی و خاک کاربرد نانوذرات کیتوزان بر کلروفیل، فتوسنتز، عملکرد و اجزای عملکرد گندم (triticum aestivum l.) تحت تنش خشکی پس از گرده افشانی

به منظور بررسی اثر نانوذرات کیتوزان بر گیاه گندم تحت تنش خشکی آخر فصل، پژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط گلدانی در سال 1394 در دانشگاه تربیت مدرس مورد بررسی قرار گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل غلظت نانوذرات (0، 30، 60 و 90 میلی گرم در لیتر)، روش مصرف (محلول پاشی و خاک مصرف) و رژیم آبیاری (آبیاری کافی و قطع آبیاری 15 روز بعد از گرده افشانی) بودند. برای انجام آزمایش، پس از کاشت بذور، سوسپانسیون نانوذرات کیتوزان آماده شده در سه مرحله ی رشدی گیاه (پنجه دهی، ساقه دهی و سنبله دهی) به صورت خاک مصرف و محلول پاشی مصرف گردیدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی به طور معنی داری میزان کارتنوئید، کلروفیل a، b، کلروفیل کل، فتوسنتز، هدایت روزنه ای، تعرق، عملکرد دانه، وزن 1000 دانه و زیست توده را کاهش و غلظت co2 زیر روزنه (ci) را افزایش داد. در اکثر صفات اندازه گیری شده، تفاوت معنی داری بین دو روش مصرف نانوذرات بر میانگین صفات وجود نداشت. در هر دو رژیم آبیاری، مصرف نانوذرات به ویژه غلظت 60 و 90 میلی گرم در لیتر، موجب بهبود معنی دار اکثر صفات مورد مطالعه شد. در مجموع، کاربرد نانوذرات کیتوزان موجب کاهش اثرات مضر تنش خشکی در گیاه گندم و بهبود رشد این گیاه گردید.

The effect of foliar and soil application of chitosan nanoparticles on chlorophyll, photosynthesis, yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.) under drought stress after pollination

To evaluate the effect of chitosan NPs on wheat under late season drought stress, a factorial experiment was performed based on a randomized complete block design in three replications in pot conditions at Tarbiat Modares University in 2015. The experimental factors included the NPs concentrations (0, 30, 60 and 90 mg.L1), application methods (foliar and soil application) and irrigation regimes (normal irrigation and removal of irrigation 15 days after pollination). Experimental procedure includes planting seeds and then prepared chitosan NPs suspension added to them through soil and foliar application in three stages (tillering, stem elongation and heading). Results indicated that the drought stress significantly decreased amount of carotenoid, chlorophyll a, b, total, photosynthesis, stomatal conductance, transpiration, yield, 1000 grain weight as well as biomass and increased intercellular CO2 concentration (Ci). In most studied traits, no significant difference was observed between consumption methods of nanoparticles. In both irrigation regimes, applying NPs especially concentration of 60 and 90 mg.L1 significantly improved the majority of studied traits. In general, application of chitosan NPs reduced negative effects of drought stress in wheat plants and improved growth.