اثر نوع ریزنمونه، دوره نوری و قند بر ریزازدیادی ارکیده کاتاستوم (catasetum fimbriatum, l.)

هدف مطالعه حاضر بررسی اثر نوع ریزنمونه، شرایط نوری، نوع و غلظت کربوهیدرات ها بر ریزازدیادی و باززایی گیاهچه های ارکیده کاتاستوم در قالب دو آزمایش بود. آزمایش اول برای ارزیابی پرآوری گیاهچه های جانبی، با دو نوع ریزنمونه نوک شاخه و نوک ریشه در ترکیب با شرایط با شرایط نوری متفاوت (روشنایی و تاریکی) در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی با 5 تکرار انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده، تولید برگ و ریشه، تولید گیاهچه های جانبی و میزان قهوه ای شدن ریزنمونه ها تحت تاثیر نوع ریزنمونه و تیمار روشنایی و تاریکی قرار گرفت و از نظر آماری در سطح احتمال 1 % و 5 % معنی دار شد. بیشترین میانگین تعداد برگ (21.4 عدد) و تعداد ریشه (5 عدد) در ریزنمونه شاخه و تیمار روشنایی و بیشترین میانگین تعداد گیاهچه های جانبی (17.8 عدد) در ریزنمونه ریشه و تیمار تاریکی مشاهده شد. در آزمایش دوم، اثر غلظت های مختلف ساکارز و مانیتول بر باززایی گیاهچه های ارکیده کاتاستوم بررسی شد. تیمارهای آزمایشی سه سطح 20، 30، 40 گرم در لیتر ساکارز، دو سطح 10.08 و 22 گرم در لیتر مانیتول در ترکیب با 20 گرم در لیتر ساکارز و هم چنین مانیتول به تنهایی به مقدار 10.08 گرم در لیتر بودند. بیشترین میانگین تعداد گیاهچه های جانبی تشکیل شده از هر ریزنمونه (10.48 عدد) در غلظت 30 گرم در لیتر ساکارز بدست آمد. در تولید و رشد شبه کورم همه غلظت های مانیتول مناسب تر از ساکارز بود و بیشترین تعداد شبه کورم ها (1.54عدد) در تیمار 10.08 گرم در لیتر مانیتول بدست آمد. در جمع بندی کلی، بیشترین باززایی گیاهچه های جانبی در ریزنمونه ریشه و در تیمار تاریکی و با استفاده از ساکارز صورت گرفت.

Effect of explants type, light and polysaccharides on micropropagation of Catasetum orchid (Catasetum fimbriatum, L.)

The aim of present study was to investigate the effect of explants types, in light and darkness condition on propagation of lateral plantlets and also to investigate the effect of type and concentrations of carbohydrates on the regeneration of Catasetum orchid plantlets in two experiments. First experiment for propagation of lateral plantlets was done with two types of explants, shoot tips and root tips, in combination with different lighting conditions (light and darkness) in completely randomized design with 5 replications. According to obtained results, the production of leaves, roots, lateral plantlets and the intensity of explant necrosis were affected by explants types and environmental conditions of light and darkness treatments and were statistically significant at (p le; 0.01 0.05). The highest mean number of leaves (21.4), roots (5) were from shoot tip explants in light and the highest mean number of lateral plantlets (17.8) observed in root explants in darkness. In second experiment, the effect of different concentrations of sucrose and mannitol were investigated on the regeneration of Catasetum orchid plantlets. Experimental treatments were three levels of sucrose, 20, 30, 40 g/l, two levels of mannitol, 10.08 and 22 g/l in combination with 20 g/l of sucrose and mannitol alone at 10.08 g/l concentration. The highest mean number of formed lateral plantlets from each explant were 10.48 which were obtained at 30 g/l sucrose concentration. For production and growth of protocorm like body, all mannitol concentrations were better than sucrose and the highest protocorm like body mean number (1.54) were produced in 10.08 g/l mannitol concentration. In general conclusion, the highest lateral plantlets regeneration occurred from root explants in darkness treatment by using sucrose.