بررسی ذخایر ساقه و انتقال مجدد آن ها در برخی ارقام و لاین های جو تحت تنش خشکی انتهای فصل

خشکی انتهای فصل یکی از عوامل اصلی محدود کننده عملکرد در جو محسوب می شود. در شرایط تنش، به علت محدود شدن فتوسنتز جاری، اهمیت ذخایر ساقه بیشتر و سهم آن در تولید محصول نهایی قابل توجه خواهد بود. به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد، ذخایرساقه و روند انتقال مجدد ساقه در 6 رقم و لاین جو، آزمایشی در دو سطح آبیاری نرمال و تنش خشکی در سه تکرار در پلات های آزمایشی مجهز به شلتر به اجرا در آمد. آبیاری برای همه گیاهان تا شروع گلدهی بر اساس ظرفیت زراعی خاک صورت می گرفت. در شروع گلدهی تیمار تنش به صورت قطع آبیاری اعمال شد. نمونه برداری از میانگره های ساقه گیاهان تحت تنش و نرمال از زمان شروع گلدهی به فاصله 7 روز تا زمان رسیدگی فیزیولوژیکی (6 مرحله) به منظور اندازه گیری مشخصات پدانکل، پنالتیمیت و میانگره های زیرین انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بیشترین ذخیره سازی ماده خشک و انتقال مجدد ارقام ولاین های جو تحت هر دو شرایط نرمال و تنش مربوط به میانگره پنالتیمیت بود. میانگره های زیرین و پدانکل در رتبه های دوم و سوم قرار گرفتند. در شرایط تنش، کارایی انتقال مجدد میانگره پنالتیمیت 20 درصد افزایش داشت. همچنین خشکی باعث القا انتقال مجدد در رقم متحمل شد به طوری که در شرایط تنش بالاترین میزان ماده خشک انتقال یافته و کارایی انتقال مجدد مربوط به رقم متحمل یوسف و کمترین به رقم حساس موروکو بود. درشرایط تنش همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه و انتقال مجدد از میانگره پنالتیمیت (r2= ./99) مشاهد شد. پاسخ متفاوت گیاهان متحمل و حساس جو به خشکی از نظر انتقال مجدد، بیانگر آن است که بررسی تنوع در توان ذخیره سازی و انتقال مجدد در شرایط نرمال و خشکی امکان ایجاد گیاهان متحمل در برنامه های اصلاحی را فراهم می آورد.

Evaluation of Stem Reserves and Remobilization in Barley lines and cultivars under Terminal Drought Stress

Terminal drought is one of the major factors limiting the yield of barley. Under this condition, Barley crops grown may depend more on stem reserves for grain filling than on current photosynthesis. To investigation the effects of terminal drought on yield, stem reserves and the mechanism of remobilization in 6 barley breeding lines and genotypes, the experiment was conducted in a splitplot design with three replications (block) at two controlled plots )wellwatered and drought stressed. Plants were grown under wellwatered conditions until anthesis; the drought treatment was started by withholding water at the anthesis. At 7d intervals after anthesis (in six stages) peduncle, penultimate and lower internodes samples were collected from wellwatered and droughtstressed plants. Internodes length, weight and specific weight measured in 6 date of harvest. The results showed that maximum accumulation and release of stored, was found in penultimate followed by lower internodes. The rate of dry matter translocation was much higher in drought stress condition. Dry matter mobilized from penultimate was significantly correlated with grain yield (r2= 0.99) in droughted plants. Two barley genotypes Yousef and Moroco had highest and lowest dry matter translocation and remobilization efficiency respectively. Significant genotypic variations for accumulation and remobilization were observed under both conditions indicated that these traits can be manipulated in barley breeding programs.