ﺗﺄﺛﻴﺮ اﺳﻴد ﺳﺎﻟﻴﺴﻴﻠﻴﻚ در ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﺗﻨﺶ ﺷﻮری ﺑﺮ ﺻﻔﺎت رﺷﺪی ﮔﻴﺎه سیاه دانه (nigella sativa l)

سیاه دانه از خانواده آلاله، ﮔﻴﺎﻫﻲ یک ﺳﺎﻟﻪ است ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ارزش داروﻳﻲ، در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻓﺮآوردهﻫﺎی آراﻳﺸﻲ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻛﺎرﺑﺮد دارد. اﺳﻴﺪﺳﺎﻟﻴﺴﻴﻠﻴﻚ ﻳﻚ ﺗﻨﻈﻴﻢﻛﻨﻨﺪه رﺷﺪ دروﻧﻲ، ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻓﻨﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎی ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻧﻘﺶ دارد و ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻔﺎﻇﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻨﺶﻫﺎی ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﻲﺷﻮد. به منظور بررسی اثر تنش شوری و اسید سالیسیلیک بر برخی پارامترهای رشدی شامل کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کارتنوئید، پرولین، مالون د آلدئید، سایر آلدئیدها، لیپوکسیژناز و گایوکل پراکسیداز در گیاه دارویی سیاه دانه (nigella sativa l.)، آزمایشی در سال 1395 در گلخانه دانشگاه ایلام، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش شوری درسه ﺳﻄﺢ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﻔﺮ (ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺪون ﺷﻮری)، 25و75 میلی مولار و ﻋﺎﻣﻞ اسید سالیسیلیک در سه ﺳﻄﺢ ﻋﺪم ﻛﺎرﺑﺮد (ﺷﺎﻫﺪ)، 0.75، 1.5 میلی مولار بود. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش معنی دار کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کارتنوئید و افزایش معنی دار پرولین، لیپوکسیژناز، مالون دی آلدئید و سایر آلدئیدها گردید. و میزان گایوکل پراکسیداز در تیمارهای متفاوت، اسید سالیسیلیک افزایش یافته است در شرایط تنش شوری، تیمار اسید سالیسیلیک موجب افزایش کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کارتنوئید، پرولین و گایوکل پراکسیداز شد، اما مالون د آلدئید، سایر آلدئیدها و لیپوکسیژناز کاهش یافت. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می رسد پیش تیمار اسید سالیسیلیک اثرات مضر تنش شوری در گیاه سیاهدانه را کاهش داده است.

Salicylic acid in reducing effect of salinity on some growth parameters of Black cumin (Nigella sativa)

Black cumin (Nigella sativa) is an annual flowering plant in the family Ranunculaceae that beside medicinal value was used as food and cosmetics products. Salicylic acid is a growth regulator with phenolic nature has main role in regulation of many physiological processes and resistance to environmental stress. In order to study effect of salt stress and salicylic acid on some growth parameters including chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoid, proline, malondialdehyde (MDA), other aldehydes, gayvkl peroxidase and lipoxygenase in medicinal plant Nigella (Nigella sativa L.), an experiment was conducted in factorial design based on complementary randomized design in 2016 at greenhouse of Ilam university. Treatments were include salinity at three level (Zero, 25 and 75 mM) and salicylic acid at three level (Zero, 0.75 and 1.5 mM) respectively. The results showed that salt stress decreased chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids and a significant increase in proline, malondialdehyde (MDA) and other aldehydes. Black cumin is sensitive to salinity stress, so by applying salicylic acid antioxidant capacity of the plants were increased against stress conditions.