پاسخ‌های آنتی‌اکسیدانی القاء شده توسط تیمارهای کینتین و 24-اپی‌براسینولید در سه رقم گندم (triticum aestivum l.) طی بروز تنش خشکی در مرحله پر شدن دانه

برهمکنش هورمون ها نقش مهمی در تعادل گیاه با محیط بویژه در مواجهه با تنش ها در هر دو مرحله رویشی و زایشی بازی می کند. بدین منظور آزمایشی به صورت برهمکنش تیمارهای انفرادی و مضاعف هورمون های کینتین و 24اپی براسینولید با دو سطح آبیاری به صورت اعمال ظرفیت های زراعی 100% (کنترل) و 50% (تنش خشکی) از شروع مرحله گرده افشانی در سه رقم گندم متحمل (پیشتاز)، نیمه متحمل (سبلان) و حساس (گاسپارد) به خشکی به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در گلخانه طراحی شد. سپس میزان وزن تر و خشک و محتوای نسبی آب، آبسیزیک اسید، پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز برگ های پرچم در مرحله بعد از گرده افشانی بررسی و مقایسه شدند. طی بروز خشکی، میزان وزن تر و خشک و محتوای نسبی آب، بویژه در رقم گاسپارد، کاهش معنی داری یافت. تحت تنش خشکی سطح آبسیزیک اسید درونی بویژه در رقم مقاوم افزایش نشان داد. 24 اپی براسینولید موثرترین تیمار در افزایش وزن تر و خشک، بازیابی محتوای نسبی آب و افزایش سطح درونی آبسیزیک اسید برگ پرچم طی بروز خشکی، بویژه در رقم متحمل بود. تنش خشکی به صورت معنی داری سبب افزایش بیشتر فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز در رقم پیشتاز نسبت به ارقام گاسپارد و سبلان شد. در مقابل، تجمع کمتر مقدار پراکسید هیدروژن و مالون دی آلدهید نیز در رقم متحمل نسبت به دو رقم نیمه متحمل و حساس مشاهده شد. علی رغم اینکه تیمار انفرادی 24اپی براسینولید موثرترین تیمار در افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان مورد بررسی بود، ترکیب کینتین و 24اپی براسینولید باعث بیشترین کاهش شاخص های تنش اکسیداتیو گردید. در یک نتیجه گیری کلی، رقم پیشتاز نسبت به ارقام سبلان و گاسپارد منفعت بیشتری از تیمارهای هورمونی در جهت افزایش کارایی آنتی اکسیدانی طی بروز تنش خشکی جست.

Kinetin and 24-epibrassinolide - induced antioxidant responses in three wheat cultivars during drought stress in grain filling stage

The interaction of hormones plays an important role in plant equilibrium, especially, when plants encountered to environmental stresses, during both vegetative and generative stages. For this purposes, the experiment was designed based on the interaction effect of exogenous treatments of individual kinetin (Kin) and 24epibrassinolide (24EBL) and their dual application with two level of field capacity of 100% (control) and 50% (drought stress) from the origin of postanthesis stage in three wheat cultivars including droughttolerant (Pishtaz), droughtsemitolerant (Sabalan) and droughtsusceptible (Gaspard) as factorial experiment based on split plot in a randomized complete design with four replications in greenhouse condition. Then, flag leaves fresh and dry weight (FW and DW, respectively) and relative water content (RWC), abscisic acid (ABA), peroxide hydrogen (H2O2) and malondialdehyde ( MDA ) levels and enzyme activity of superoxide dismutase (SOD), ascorbate peroxidase (APX) and catalas ( CAT ) were assayed and compared at postanthesis stage. During drought stress, FW, DW and RWC, especially in the Gaspard cultivar, decreased significantly. The ABA level increased under drought stress, especially in droughttolerant cultivar. The 24EBL was the most effective treatment in related to increasing of FW and DW, recovery of RWC and increment of ABA level during drought stress, especially in droughttolerant cultivar. Drought stress significantly increased the activity of SOD, APX and CAT in Pishtaz cultivar more than Sabalan and Gaspard cultivars. In contrast, less accumulation of H2O2 and MDA was observed in droughttolerant cultivar than both droughtsemitolerant and drought susceptible cultivars. Despite the fact that, EBL was the most effective treatment in related to increment of antioxidant enzymes activity, Kin and EBL combination caused the most reduction of oxidative stress traits. In conclusion, Pishtaz cultivar compared to Sabalan and Gaspard cultivars benefited from hormonal treatment for increasing of antioxidant efficiency under drought stress.