اثر تاریخ کاشت و فواصل مختلف بین ردیف بوته بر شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گیاه دارویی چای ترش (l. hibiscus sabdariffa)

چای ترش با نام علمی (l. hibiscus sabdariffa) یک گیاه دارویی جدید مناسب در الگوی کشت محسوب می شود که با توجه به مصارف مختلف آن اخیرا مورد توجه کشاورزان قرار گرفته است. بهمین منظور یک طرح تحقیقاتی بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه جیرفت در دو سال زراعی92-1391 و 93-1392 انجام شد. فاکتور اصلی شامل پنج تاریخ کاشت در زمان های 20 اسفند، 10 و 25 فروردین، 15 اردیبهشت و 1 خرداد و سه فاصله بین ردیف بوته 50، 75 و100 سانتی متر بعنوان فاکتور فرعی انتخاب شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب طی دوسال آزمایش نشان داد که تاخیر در کاشت سبب کاهش شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، عملکرد کاسبرگ، عملکرد دانه و عملکرد زیست توده گردید. بیشترین عملکرد کاسبرگ و عملکرد دانه به ترتیب در تاریخ کاشت 20 اسفند با تولید 990 و 1338کیلوگرم در هکتار حاصل شد و کمترین تولید آنها در تاریخ کاشت 1 خرداد به ترتیب 594 و 766 کیلوگرم در هکتار بود. عملکرد کاسبرگ در فاصله ردیف 50 سانتی متر نسبت به فاصله ردیف 75 و 100 سانتی متر به ترتیب 24 درصد، 61 درصد و عملکرد دانه به ترتیب 9.5 درصد و 20 درصد افزایش نشان داد. میزان آنتی اکسیدان کاسبرگ، اسیدیته کاسبرگ، ویتامین ث کاسبرگ، درصد پروتئین و درصد روغن دانه تنها تحت تاخیر تاریخ کاشت قرار گرفتند. بیشترین درصد خاصیت آنتی اکسیدانی کاسبرگ (90.17 درصد) به تاریخ کاشت 15 اردیبهشت تعلق داشت. با توجه به نتایج به دست آمده، تاریخ کاشت گیاه چای ترش در نیمه دوم اسفند تا اواسط اردیبهشت با فاصله ردیف 50 سانتی متر با شرایط اقلیمی جیرفت مناسب به نظر می رسد.

The effect of sowing date and intra-row space on leaf area index, dry matter accumulation and physiological characteristics of roselle (Hibiscus sabdariffa L.) as medicinal plant

Roselle )Hibiscus sabdariffa L.) is a new medicinal plants can be used as a suitable plant in cropping pattern. Recently, due to different uses has been considered by farmers. In order to evaluate the effects of sowing date and intrarow on leaf area index, dry matter accumulation and physiological characteristics of roselle (Hibiscus sabdariffa L (.the field experiment was conducted split plot in a randomized complete block design with three replications in agricultural research field of Jiroft university during 2013 and 2014 growing season. Main plots were sowing date at five levels of 11th and 30th March, 14th April, 5th and 22th May and intrarows were spaced of 100, 75 and 50 cm as sub plot. Based on two years data combined analysis, the results indicated that delayed sowing date reduced leaf area index, dry matter accumulation, sepal yield, seed yield and biomass yield. The highest sepal yield and seed yield was obtained at 11th March, with 990 and 1338 kg/ha, respectively. The lowest sepal yield and seed yield was obtained at 22th May, with 594 and 766 kg/ha respectively. Sepals yield increased at 50 cm intrarow space to 75 and 100 cm intrarow space 24% and 61% respectively, also seed yield increased 9.5% and 20% respectively. Sowing date had significant effect on sepal antioxidant, acidity, vitamin C, seed protein and seed oil. The percentage highest of antioxidant activity sepals (90.17%) belonged to the 5th May. Intrarows space had not a significant effect on physiological characteristics. Roselle sowing date date in the first half of March to mid of May with intrarow space of 50 cm, seems to be appropriate by the good climatic conditions of Jiroft region.