تاثیر ارتعاشات مکانیکی بر محتوای فنل، الکالوئید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی بافت کالوس گیاه بذرالبنج مشبک (.hyoscyamus reticulates l)

بذرالبنج مشبک (hyoscyamus reticulates l.) از گیاه دارویی متعلق به تیره سیب زمینی (solanaceae) است. این گیاه حاوی آلکالوئیدهای تروپانی از جمله هیوسیامین و اسکوپولامین بوده و دارای خواص ضد اسپاسم، آنتی کلرژنیک و ضد درد می باشد. ارتعاشات مکانیکی یکی از تنش های غیر زیستی است که می تواند روی رشد و نمو سلول های گیاهی تاثیر داشته باشد. در این پژوهش اثر ارتعاشات مکانیکی بر پارامترهای رشد، محتوای فنلی، الکالوئیدی و مهار رادیکال های آزاد با روش 2و 2دی فنیل1 پیکرازیل(dpph) در بافت کالوس گیاه بذرالبنج مشبک مورد بررسی قرار گرفت. ارتعاشات مکانیکی در فرکانس های مختلف (0، 50، 100 و 150 هرتز) برای زمان های 15، 30 و 45 دقیقه روی بافت کالوس اعمال شد. نتایج نشان داد که پاسخ بافت کالوس در زمان های مختلف ارتعاش مکانیکی از نظر رشد، فعالیت آنتی اکسیدان، محتوای فنلی و الکالوئیدی متفاوت بود و بهینه زمان اعمال ارتعاش مکانیکی در 30 دقیقه مشاهده گردید. ارتعاشات مکانیکی در فرکانس های 50 و 100 هرتز منجر به افزایش معنی دار پارامترهای رشد، محتوای پروتئین، پرولین، محتوای ترکیبات فنلی و الکالوئیدی شد و بیشترین مقدار این پارامترها در فرکانس 50 هرتز برای زمان 30 دقیقه مشاهده گردید. محتوای کربوهیدرات تحت ارتعاشات مکانیکی کاهش معنی دار یافت و کمترین مقدار این پارامتر در فرکانس 100 هرتز برای زمان 45 دقیقه مشاهده شد. همچنین ارتعاشات مکانیکی منجر به کاهش معنی دار پراکسیداسیون لیپیدها و افزایش فعالیت جاروب کنندگی رادیکال های آزاد از طریق کاهش مقدار ic50 شد و بیشترین کاهش نیز در فرکانس 50 هرتز برای زمان 30 دقیقه مشاهده شد. بنظر می رسد ارتعاشات مکانیکی در فرکانس و زمان مناسب می تواند به عنوان ابزاری برای افزایش رشد و محتوای متابولیت های ثانویه در سلول های گیاهی باشد.