بررسی اثرات شالکون در گیاه کاهو از برخی جنبه های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی

شالکون متابولیت ثانویه متداولی در گیاهان است که به عنوان پیش ساز فلاونوئیدها به شمار می آید. در پژوهش حاضر ابتدا تاثیر غلظت های مختلف شالکون (1000، 100 ، 10 و 1 میکروگرم بر میلی لیتر) بر روی جوانه زنی بذور کاهو و رشد ریشه چه و ساقه چه گیاهچه های آن مورد بررسی قرار گرفت تا تعیین غلظت بهینه آزمایش تعیین گردد. بر اساس نتایج حاصله، غلظت 100 میکروگرم بر میلی لیتر به عنوان غلظت بهینه انتخاب و اثر تیمار این غلظت از ماده شالکون بر روی شاخص هایی همچون وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، میزان کلروفیل و میزان فلورسانس کلروفیل، مقدار پروتئین محلول کل ، فعالیت ویژه برخی آنزیم های آنتی اکسیدان گیاه از جمله آنزیم آسکوربات پراکسیداز، آنزیم کاتالاز، آنزیم پلی فنل اکسیداز ، و نیز آنزیم پروتئاز مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تاثیر این ماده بر الگوی الکتروفورز پروتئین ها در گروه تیمار شده و گروه شاهد بررسی شد. نتایج حاکی از این است که تحت تیمار ماده شالکون، به میزان100 میکرو گرم بر میلی لیتر از ماده ی شالکون، وزن تر اندام هوایی 27/9، وزن تر ریشه 10 ، وزن خشک اندام هوایی 31/8 و وزن خشک ریشه 15/6 درصد نسبت به گروه شاهد کاهش معنادار داشته است. تغییرات کارایی فتوشیمیایی برگ (fv/fm) از نظر آماری بی معنی بوده ولی میزان کلروفیل در واحد نسبی در گروه تیمار نسبت به شاهد کاهش 81/7 درصدی داشت. از طرف دیگر، میزان پروتئین محلول کل بعد از تیمار ماده شالکون 22/3 درصد افزایش داشته است. فعالیت ویژه آنزیم های کاتالاز و آنزیم پلی فنل اکسیداز کاهش و فعالیت ویژه آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و آنزیم پروتئاز افزایش داشته، الگوی الکتروفورز پروتئین ها نیز از نظر کمی و کیفی با گروه شاهد تفاوت هایی نشان داد. به عنوان نتیجه گیری میتوان گفت که با تاثیرشالکون برروی کاهو که به عنوان گیاه مدل در مطالعات دگرآسیبی استفاده می شود، برخی پاسخهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در این گیاه ایجاد می شود که از آنجمله میتوان به کاهش میزان کلروفیل و وزن تر و خشک گیاه اشاره کرد. اما این تنش که باید آنرا تنش آللوکمیکال به حساب آورد بعضا پاسخهای متفاوتی را نسبت به تنشهای غیر زیستی از جمله شوری و خشکی ایجاد می کند. به عنوان مثال میتوان به عدم تغییر فلورسانس کاروفیل و نیز تغییر کاهشی در فعالیت بعضی آنزیمهای آنتی اکسیدانت اشاره نمود.