افزایش بیان ژن آنزیم p-کومارات 3-هیدروکسیلاز و ترکیبات فنیل پروپانوئیدی تحت تاثیر کیتوزان در کشت سلولی گل میمونی سازویی (scrophularia striata)

کیتوزان از ترکیبات اصلی دیواره سلولی بسیاری از گونه های قارچی است که به عنوان الیسیتور زیستی در بهبود بیوسنتز متابولیت های ثانوی استفاده می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر کیتوزان بر رشد، تولید ترکیبات فنیل پروپانوئیدی ( فنل کل، پلی فنل اکیناکوزید، فلاونول کل و فلاونوئیدها) و بیان ژن آنزیم pکومارات 3هیدروکسیلاز (c3h) در طول دوره زمانی بعد از اعمال تیمار است. در این پژوهش، سلول ها با غلظت 10 میلی گرم در لیتر کیتوزان تیمار و در بازه زمانی 3، 5 و 7 روز پس از اعمال الیسیتور برداشت شدند. سنجش اکیناکوزید توسط کروماتوگرافی مایع با فشار بالا (hplc) و اندازه گیری سایر ترکیبات فنیل پروپانوئیدی با روش اسپکتروفتومتری انجام شد و سطح بیان ژن نیز با روش semiquantitative rtpcr بررسی شد. تیمار سلول های گل میمونی سازویی با کیتوزان سبب کاهش رشد سلولی و افزایش معنی داری در محتوای اکیناکوزید در تمامی روزهای بعد از اعمال تیمار نسبت به سلول های شاهد شد و میزان بیشینه اکیناکوزید 5 روز پس از اعمال تیمار حاصل شد (5.7 برابر شاهد). میزان فنل کل، فلاونول کل و فلاونوئیدها از ابتدا تا انتهای دوره زمانی، تحت تاثیر کیتوزان نسبت به سلول های شاهد افزایش یافت. بیان ژن آنزیم c3h، پس از افزودن کیتوزان القاء شد و اوج میزان آن پس از گذشت 5 روز از اعمال تیمار مشاهده گردید (2 برابر شاهد). کیتوزان با تاثیر بر بیان ژن آنزیم کلیدی مسیر بیوسنتزی ترکیبات فنیل پروپانوئیدی، سبب فرا تنظیمی تولید این ترکیبات از جمله اکیناکوزید می شود.