بررسی ویژگی‌های آناتومیکی و مورفولوژیکی مرتبط با مقاومت به خشکی در برگ 30 رقم زیتون

زیتون (.olea europaea l) یکی از گونه های مهم درختی مناطق مدیترانه ای بوده که دائماً در معرض دوره های طولانی خشکی می باشد. ویژگی های خاص این گیاه مانند مورفوآناتومیکی و دلایل فیزیولوژیکی سبب مقاومت آن گیاه به خشکی شده است. این تحقیق به منظور بررسی ویژگی های آناتومیکی برگ درخت زیتون مانند تراکم روزنه ها و کرک ها یا تریکوم ها، ضخامت پارانشیم نردبانی، طول، عرض و اندازه روزنه و غیره روی 30 رقم داخلی و خارجی زیتون در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1394 صورت گرفت. نمونه های از مرکز تحقیقات کشاورزی طارم زنجان تهیه شدند. ارقام مقاوم به خشکی دارای روزنه هایی کوچک با تراکم کم، شاخص کرک بالا، پارانشیم نردبانی ضخیم، سطح برک کوچک با شکل کشیده هستند. با توجه به نتایج بدست آمده ارقام آمیگدالیا، پیکولین، خدیری و وردال کمترین تراکم روزنه ای ارقام جولت، شنگه، کالاتاما و کاوی کمترین اندازه روزنه، ارقام لچینو، ابوسطل، شنگه، کایسی و سوری بیشترین شاخص کرک و ارقام کرونیکی، روغنی، شنگه، فراتیو و کٌراتینا بیشترین قطر پارانشیم نردبانی را داشتند. کمترین سطح برگ در ارقام سوری، ویلیوتکی، آمیگدالیا و آربی کن مشاهده شد. با توجه به مطالعات صورت گرفته ارقام سویلانا، کرونیکی، روغنی، لچینو، آمیگدالیا، سوری، ابوسطل، کایسی، زرد، کنسروالیا و آربی کن جزﺀ ارقام مقاوم به خشکی هستند. در میان ارقام مقاوم به خشکی لچینو، ابوسطل، سوری دارای شاخص کرک بالا، آمیگدالیا، آربی کن و سوری سطح برگ کوچک، ارقام کرونیکی، روغنی قطر پارانشیم نردبانی بالا دارند.

Investigation of morphoanatomical traits associated with drought resistance in leaves of 30 varieties of olive

The olive (Olea europaea L.) tree is one of the most characteristic tree crops from the Mediterranean basin that they are frequently subjected to prolonged drought periods. Olive tree is able to tolerate the low availability of water in the soil by means of morphoanatomical and physiological adaptations. This experiment was conducted based on completely randomized design with three replications on 30 Indigenous and exotic olive cultivars in 2015. We studied leaf anatomical treats such as, stomata and trichome density, thickness of upper palisade parenchyma, length, width and size of stomata and etc. Plant materials provided from Tarom Agricultural Research Center. According to past studies, drought resistance cultivars have small stomata and light density, high trichome density, thick palisade parenchyma, small leaf area with lancelet shape. Results suggest that the cultivars such as, Amygdalia, Pichoval, Khodeiry, Verdale as well as Kayssi had lowest stomata density, Jolt, Shengeh, Kalamata, Kavi and Frantoio have smallest stomata size, Lechino, Abusatl, Shengeh, Kayssi and Sori have highest trichome density, Koroneiki, Roghani, Shengeh, Frantoio and Coratina have thickest palisade parenchyma, Sori, viliotiky, Amygdalia, Jolt, Arbequina have lowest leaf area. According to past studies, drought resistance cultivars are Sevillana, Koroneiki, Roghani, Lechino, Amygdalia, Sori, Abusatl, Kayssi, Zard, Konservolia and Arbequina. The based on our results, stomata and trichome density can be one of the reasons of drought resistance in Lechino, Abusatl and Sori cultivars. In Koroneiki and Roghani cultivars and Amygdalia, Arbequina as well as Sori upper palsied parenchyma thickness and small leaf area respectively, can be reasons of drought resistance.