معاصرسازی هویت- مبنا؛ نمونه موردی: بافت‌های شهری معاصر ایران در دوره پهلوی

وسیع‌ترین عملیات معاصرسازی بافت‌های کهن شهری ایران از دوره پهلوی اول آغاز شد. در این دوره، با روی کارآمدن دولت نوگرای رضاشاه، پروژه‌های نوسازی آغاز و چهره بسیاری از شهرهای ایران دگرگون شد. در این راستا بررسی جایگاه مساله هویت از دو بعد نظری و عملی در این دوره قابل‌ بررسی و ضروری به نظر می‌رسد. سئوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که مساله هویت در ابعاد نظری و اقدامات عملی برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های نوسازی و بهسازی شهری انجام‌شده در فاصله سال‌های 1300 تا 1357 از چه جایگاهی برخوردار بوده است؟. برای پاسخ به این سئوال، مطالعه حاضر با روش تحقیق تحلیلی- توصیفی انجام شده است. در این راستا طرح‌های اجراشده در سال‌های 1300 تا 1357 در دو دوره پهلوی اول و دوم دسته‌بندی شده‌اند. نهایتاً رویکرد هر دوره نسبت به مساله هویت و اقدامات آن از منظر توجه به گرایش به تمایز و تشابه و وحدت در تحقق هویت‌مندی تحلیل شده است. نتایج نشان‌دهنده آن است که رویکرد هویتی دوره پهلوی اول در گرایش به نوگرایی و رویکرد نوسازی، به‌عنوان نماد توسعه‌یافتگی است و در دوره پهلوی دوم، با گرایش به الگوهای بازآفرینی و معاصرسازی شهری، از غلبه وجه تمایز هویت به ‌سوی وجه تداوم و حفظ وحدت در هویت در حرکت است.

identity-based contemporization; case study: iran contemporary urban districts in pahlavi era

the most extensive contemporization of iranian urban districts began in the first pahlavi era. during this period, coming reza shah’s modernist government to power, renovation projects began and the face of many cities in iran is changed. in this regard, the examination of the state of identity from two theoretical and practical dimensions during this period seems to be a reviewable and essential matter. the question that arises here is what is the position of identity in the theoretical dimensions and practical measures of planning and implementing urban contemporization plans carried out between 1925 and 1978?. to answer the questions, the present study is conducted by analytical-descriptive research method. in this regard, the projects implemented in the years 1925 to 1978 are classified in two first and second pahlavi periods. finally, the approach of each period and its measures are analyzed in terms of tendency towards differentiation, similarity, and unity in the realization of identity. the results show that the approach to identity in the first pahlavi era is in its tendency towards modernity and renovation as development symbol, and in the second pahlavi era, with the tendency of regeneration and contemporization plans, the approach is moving from predominance of the distinction of identity towards the continuing and preserving unity in identity