باز اندیشی در مفهوم شهر اسلامی؛ تحلیلی پیرامون برداشت های مختلف از مفهوم شهر اسلامی و تبیین ضرورت خوانش اخلاقی

اهداف: در دهه‌های گذشته مقالات و کتب متعددی پیرامون مفهوم شهر اسلامی هم توسط محققان مسلمان و هم توسط مستشرقین غربی به رشته تحریر در آمده است. برخی مفهوم شهر اسلامی را متناسب با اقتضائات زمان معاصر نمی‌دانند و در مقابل برخی از لزوم توجه بیشتر به آن سخن می‌گویند. هدف از این مطالعه در مرحله اول دسته‌بندی و تحلیل خوانش‌های مختلف از شهر اسلامی و در مرحله دوم بازاندیشی در این تعریف مبتنی بر اقتضائات کنونی جوامع مسلمان بود.ابزار و روش‌ها: مطالعه حاضر ماهیتی توصیفی تحلیلی و اکتشافی دارد. روش جمع‌آوری اطلاعات برآیندی از مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه‌های عمیق با صاحب‌نظران این حوزه در داخل و خارج از کشور بود که در مقایسه با هم مورد بحث، تحلیل و نقد قرار گرفت. این مطالعه ابتدا به دسته‌بندی و مقایسه بین رویکردهای برون‌دینی و درون‌دینی از مفهوم شهرهای اسلامی پرداخت. یافته دیگر این مطالعه افزودن خوانشی درون‌دینی به خوانش‌های قبلی از شهر اسلامی بود. در این راستا به موازات بررسی مطالعات مختلف پیرامون شهر اسلامی، لایه‌های مختلف تفکر اسلامی نیز مورد بررسی قرار گرفت و با خوانش‌های موجود تطبیق داده شد.نتیجه‌گیری: در نتیجه‌گیری مطالعه حاضر به این سئوال پاسخ داده شد که تکیه بر کدام یک از ابعاد اندیشه اسلامی بیشتر با نیازهای جامعه امروزی در حوزه شهرسازی متناسب است؟. با توجه به تحلیل‌هایی که در مطالعه بیان شد تاکید بر رویکرد اخلاقی بیش از سایر رویکردها می‌تواند پاسخگوی اقتضائات کنونی شهرها در جوامع اسلامی باشد.

Rethinking the Concept of Islamic City; Analysing Different Understandings of the Islamic City Concept and Explaining the Necessity of Ethical Reading

Aims: Numerous articles and books on the concept of Islamic city have been written by Muslim scholars and western orientalists over the past decades. Some scholars have indicated that the concept of an Islamic city is not appropriate with the requirements of contemporary times and on the other hand, some scholars argue that there is a need for more attention. The aim of this study in the first step was to classify and analyze different readings of Islamic city and it was rethinking the definition based on the requirements of contemporary times in the second step.Instruments Methods: The present study is descriptiveanalytical and exploratory research. Data collection was conducted using library studies and depth interviews with experts inside and outside of the country that they were discussed, analyzed and criticized in comparison with each other. This study first categorized and compared the interreligious and outerreligious approaches to the concept of Islamic cities. Another finding of this study was to add the interreligious reading to earlier readings of the Islamic city. In this regard, in parallel with the investigation of different studies on Islamic cities, different layers of Islamic thought were also studied and adapted to existing readings.Conclusion: In conclusion, the present study addresses the question of which aspect of Islamic thought is more in line with the needs of todaychr('39')s society in urban planning. According to the analyses indicated in the study, the emphasis on the ethical approach can meet the current requirements of cities in Islamic societies more than the other approaches.