فنآوری‌های بومی قنات و نقش آن در معماری پایدار (بررسی موردی: شهر یزد)

احداث و بهره‌گیری از قنات بستر تاریخی و تمدنی گسترده‌ای را معرفی می‌کند که قرون متمادی در فلات مرکزی ایران رواج داشته و منشاء تحولاتی بوده است.قنات علاوه بر مبانی تکنیکی و زیباشناسی اوج هنر توسعه‌گری ایرانی را علاوه بر بستر زمین در لایه‌های زیرین زمین به منصه ظهور رسانده است.بررسی این پدیده شگرف در پیش و بعد از اسلام در ایران منشاء ایجاد بناها و ابنیه‌ای شده است که بازتابی از اعتقادات و ارزشهای مادی و معنوی را معرفی و منتقل می‌کند. این ارزش در لایه های شکلی و محتوایی جامعه و بالاخص شهرسازی و معماری بازتاب یافته است و سبک زندگی را معرفی می کند که معرفت و جهان بینی را با نظم نوین همساز و هم آورا می سازد.این تحقیق از این نظر مفید است که اطلاعات مختصر‌ی از تاریخ شکل‌گیری قنات و تاثیر این پدیده شگرف بر پایداری جوامع انسانی را مورد واکاوی قرار داده استهدف از این تحقیق شناخت کارکرد قنات در فلات مرکزی ایران به عنوان یکی از فنآوریهای بومی بوده و تاثیر فرهنگی آن در ایجاد برخی ابنیه عام المنفعه مانند: آب انبار، حمام و پایاب که در ارتباط تنگاتنگ با قنات شکل می‌گیردرا مورد واکاوی قرار خواهد داد. که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و میدانی اطلاعات گردآوری شده و بررسی می‌گردد.نتیجه تحقیق مشخص میکند، قنات بعنوان یکی از فنآوری های بومی شریان حیاتی و زیرساخت شکل‌گیری شهرها را تعیین نموده است. به نحوی که سازماندهی شهرها و نیز بناهای عام‌المنفعه که ریشه در فرهنگ و سنت‌های تاریخیمذهبی ایران داشته نقش قنات را در توسعه بناها نشان می‌دهد. همچنین قنات کارکردی چند منظوره داشته؛ برخی از قنوات صرفاً برای کشاورزی ایجاد شده و برخی دیگر برای شرب و بعضاً نیز پس از گذر از داخل شهر و طراوت بخشی به محلات به مصرف کشاورزی می‌رسیده است.