رمزگشایی از مدل پایداری لرزه ای بناهای تاریخی آجری ایران

اهداف: وجود نقص در تامین اهداف حفاظت، نگهداری، استحکام بخشی و مرمت بناهای تاریخی آجری ایران، شاخص نارسایی عملکرد در حفظ اصالت میراث ارزشمند معماری ایران طی مداخلات سازه ای است. هدف این پژوهش، رمزگشایی از مدل پایداری لرزه ای بناهای تاریخی آجری ایران بود. مواد و روش ها: پژوهش پیمایشی و توصیفی حاضر روی جامعه بناهای تاریخی پایدار ارزشمند ایرانی اجرا شد. تعداد 36 بنا با روش نمونه گیری غیرتصادفی قضاوتی انتخاب شد. از پرسش نامه محقق ساخته برای تعیین خصوصیات فنی و مهندسی کالبد بناها استفاده شد. ابتدا یک مدل اولیه طراحی و سپس با داده های تجربی و کمک تحلیل مسیر اصلاح شد. داده ها با نرم افزار spss 19 از طریق آزمون تحلیل عامل اکتشافی و روش واریماکس در استانداردسازی کایزر و نرم افزار amos 15 با مدل معادلات ساختاری (sem) و انجام برازش های مطلق، برازش تطبیقی، برازش مقتصد و رگرسیون تحلیل شدند. یافته ها: سه عامل اصلی با ارزش ویژه بالا به ترتیب 37.19%، 36.95% و 22.07% با نام های خرابی لرزه انگیزی، استطاعت لرزه پذیری مستقیم و لرزه پذیری غیرمستقیم کشف شدند. ارتباط معنی داری میان استعداد خرابی و لرزه انگیزی با استطاعت و مقاومت لرزه پذیری بناهای تاریخی وجود داشت. عامل خرابی و استعداد لرزه انگیزی بر عامل استطاعت و مقاومت غیرمستقیم لرزه پذیری تاثیر معنی داری داشت. نتیجه گیری: مدل پایداری لرزه ای بناهای تاریخی آجری ایران تایید می شود، بدین صورت که با ازدیاد استعداد خرابی یا لرزه انگیز، خرابی لرزه ای بناها شدت می یابد و با توسعه مقدار مقاومت مستقیم در برابر زلزله، پایداری لرزه ای بناها افزایش می یابد. افزایش مقاومت غیرمستقیم و در واقع عامل تناسبات ابعادی نیز به صورت میانجی، پایداری لرزه ای بناها را افزایش می دهد.