تدوین مدلی نظری از فرایند نئولیبرالیزه‌شدن شهر معاصر جهان

سال‌ها است که شهرها به نقاط استراتژیک بروز سیاستهای نئولیبرال در بعد جغرافیایی و مکانی تبدیل گشته‌اند. علارغم ظاهر جهانی، سیاست‌های نئولیبرالیسم، به عنوان هژمونی غالب فضای اقتصاد سیاسی دهه‌های اخیر، هیچ‌گاه به یک شیوه واحد در اشکال شهری تبلور نیافته اند. زمینه‌ی اقتصادیسیاسی موجود و شیوه‌های تولید، تعیین کننده‌ی نحوه‌ی بروز نئولیبرالیسم هستند(نئولیبرالیسم به‌واقع موجود). از طرف دیگر، نئولیبرالیسم به‌شدت روش‌مند است و با فرایندی کاملا برنامه‌ریزی‌شده شکل شهر را به منظور جانمایی، باز‌آرایی و جابجایی بنگاه‌های اقتصادی خویش متحول می‌گرداند. این دو ویژگی شکل‌دهنده‌ی پروژه ‌بازسازی‌ نئولیبرال هستند. درک شکل شهری از خلال فرایند بازسازی نئولیبرال، هدف این مقاله را تشکیل می‌دهد. در این راستا، پس از تعریف چارچوب نظری براساس دو رویکرد متمایز و درعین‌حال درهم‌تنیده‌ی مطرح در ادبیات موضوع(راجر کیل، و برنر و تئودر)، سه لایه‌ی کارکردی پروژه بازسازی نئولیبرال در شهر تشخیص داده شده است: لایه عملکردی، لایه ساختاری و لایه تحول حس مشترک؛ سپس شاخص‌های ساختاری نئولیبرالیسم در شهر، در دو مرحله مجزا از فرایند نئولیبرالیزه‌شدن، یعنی مکانیزم جهانمحلی شدن و مکانیزم شهرگرایی نئولیبرال، در سه گروه کالبدیفضایی، اجتماعیفرهنگی و سیاسی‌اقتصادی در قالب ماتریس شاخص‌ها تبیین گشته‌اند. ماتریس حاصله، ابزاری اولیه‌ برای تحلیل فرایند نئولیبرالیزه‌شدن مکان‌های جغرافیایی و شهری در سه مقیاس محلی، ملی و جهانی است، و نشان می‌دهد نئولیبرالیسم از طریق تحول اقتصاد سیاسی در مقیاس جهانی، دخالت در فناوری‌های قدرت در مقیاس ملی، و تغییر در کیفیت زندگی روزمره در مقیاس محلی بر شهر اثر می‌گذارد.