آینده علوم انسانی اسلامی در ایران؛ تحقیقی مبتنی بر تحلیل روند

در سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت آمده است که تا سال 1444 ایران به کشور پیشتاز در تولید علوم انسانی اسلامی تبدیل خواهد شد. در دهه‌های گذشته بحث‌های گسترده‌ای در ارتباط با معنا، امکان، ضرورت و چگونگی دست‌یابی به علوم انسانی اسلامی انجام گرفته و مراکز متعدد فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و سیاستگذاری تاسیس گردیده تا این هدف را محقق سازند. با وجود این، تا کنون تحقیقی در ارتباط با آینده این ایده به انجام نرسیده است. پرسش محوری این مقاله آن است که آیا پیشتازی ایران در تولید علوم انسانی اسلامی تا سال 1444 ممکن است؟ در این راستا پس از نقد پیش‌بینی‌های بی‌آینده بودن ایده علوم انسانی اسلامی به دو شیوه پیشینی و مستقل از شواهد تاریخی و پسینی و مبتنی بر شواهد تاریخی، با بهره گیری از روش تحلیل روند، نشان داده می‌شود که ایده علوم انسانی اسلامی، ایده‌ای رو به رشد و در نتیجه آینده دار است؛ هر چند اگر این فرایند مطابق با روند دهه‌های گذشته پیش برود، دست‌یابی به افق تصریح شده در سند الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت در سال 1444 دور از انتظار است. در پایان با بهره‌گیری از نظر نخبگان این حوزه، برخی از عواملی که می تواند در سرعت بخشیدن به این روند تاثیرگذار باشد، معرفی شده است.

the future of islamic social sciences in iran, a trend analysis

according to the iranian islamic model of progress, iran should become a leading country in the production of islamic social sciences in the international community by 1444/2065. in the past, there have been many discussions about the meaning, possibility, necessity and how to achieve islamic social sciences, and many centers have been established to achieve this goal. despite this, so far no research has been done regarding the future of this idea. but is it possible for iran to take the lead in the production of islamic social sciences until 1444/2065? in the article, after criticizing two predictions related to the futurelessness of islamic social sciences, using the trend analysis method, it is shown that islamic humanities is a growing idea; however, if this process continues according to the trend of the past four decades, it will not be possible to reach the horizon specified in the iranian islamic model of progress document in 1444/2065. at the end, by using the opinion of experts in this field, some factors that can be effective in speeding up this process have been introduced.