بررسی و نقد مدعای دکتر سروش در باب تحقق قیامت از دیدگاه ملاصدرا

چکیدهملاصدرا در تفسیر واقعه قیامت اعتقاد دارد هر دو نوع قیامت صغری و کبری از جهت ذات و فی نفسه تحقق یافته اند و در تفسیر قرآن خویش، آیات مرتبط با تحقق قیامت و نفخین را به صورت ماضی تفسیر نموده است. دکتر سروش در مدعایی غریب، این رویکرد تفسیری ملاصدرا را، موید اذعان و پذیرش مبنای رویا انگاری وحی دانسته و از همرایی صدالمتالهین با خویش سخن می گوید. در بررسی و نقد این مدعا ، که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده، دو مساله اصلی به ذهن خطور می کند: اول اینکه بر خلاف مدعای سروش، اعتقاد ملاصدرا به تحقق قیامتین، مبتنی بر مبانی فکری و فلسفی وی در حکمت متعالیه است و ارتباطی به مبنای رویا انگاری وحی ندارد. مساله دوم اینکه فهم صحیح دیدگاه ملاصدرا در قبال بحث قیامت، موید وجه خطابی قرآن خواهد بود؛ زیرا از نظر صدرا، فارغ از عالم رویا و خواب پیامبر، هر دو قسم قیامت صغری و کبری به صورت عینی تحقق یافته و قیام آن نسبت به افراد مختلف به جهت تفاوت های وجودی آنها می تواند متقدم یا متاخر باشد..

examining and criticizing dr. soroush's claims about the realization of the day of resurrection from mulla sadra's point of view

abstractmulla sadra believes in interpreting the event of the resurrection that both the minor and the great resurrection have been realized in the direction of nature and self, and in the interpretation of the qur’an, he has interpreted the verses related to the realization of the resurrection and the bloating as a mati. in a strange claim, dr. soroush considers mulla sadra’s interpretive approach as a means of acknowledging and accepting the basis of the dream of revelation and speaks to himself about the co ordination of the voices of the muslims. in reviewing and criticizing this claim, which has been done by descriptive and analytical method, two main issues come to mind: first, contrary to soroush’s claim, mulla sadra’s belief in the realization of the resurrection is based on his intellectual and philosophical foundations in transcendental wisdom and has nothing to do with the dreaming of revelation. the second issue is that the correct understanding of mulla sadra’s view of the resurrection will indicate the addressing aspect of the qur’an. because from sadra’s point of view, regardless of the prophet’s dream and dream, both the soghra and the great resurrection have been realized objectively and its uprising toward different people can be old or late because of their differences in existence.