چشم‌اندازهای نو در پژوهش‌های علم و دین

پژوهش‌های علم و دین_ که از دهۀ شصت میلادی به حوزه‌ای (field) آکادمیک بدل شده است_ این بخت یاری را داشته است که سرشت چندرشته‌ای_ میان‌رشته‌ای خود را حفظ کرده و از گزند رشته‌ای (disciplinary) شدن در امان بماند. رشته‌ای شدن «علم و دین» سبب خواهد شد عرصۀ‌ گفتگو و مباحثه میان متفکران حوزه‌های مختلف_ از جمله دانشمندان، الهیات‌دانان و فیلسوفان است، زبان آن را چنان تخصصی میکند که به جز چند متخصص هیچ‌کس زبانشان را نمی‌فهمد. این سرشت چندرشته‌ای_ میان‌رشته‌ای را نه تنها می‌توان در تنوع موضوعات و رشته‌های درگیر، بلکه در گسترۀ روش‌های پژوهشی در این حوزه از مطالعات تطبیقی تا تحلیل‌های تاریخی فلسفی بازشناخت. از آنجا که بسیاری از موضوعات پژوهش های علم و دین، در دایره ی تاریخ علم یا فلسفه علم کلاسیک جای نمی گیرند، اهمیت چنین پژوهش هایی دوچندان می شود. پرسش از ربط و نسبت دین و علم به مثابه دو قلمرو کلان معرفتی -فرهنگی که هم در ذهن فردافرد انسان ها و هم در عرصه های اجتماعی -سیاسی با هم مواجهه دارند ، پژوهش ها یی ژرف و پیوسته را می طلبند. از آنجا که هم علوم مختلف و هم ادیان متفاوت در چنین پژوهش ها به میان می آیند، با عرصه ای متکثر و بسیار پیچیده روبرو ایم، از این رو نیازمند گشودگی به گفتگو، فهم همدلانه ی دیگران و تواضع معرفتی پژوهشگران و دانشوران هستیم.

new perspectives in science and religion researches

the studies of science and religion, which turned into an academic field since the 1960s, have been fortunate enough to maintain their multi discipline inter discipline nature and avoid becoming disciplinary. the specialization of research fields such as &science and religion& will cause the field of discussion and debate between thinkers of different fields, including scientists, theologians, and philosophers, to become such a specialized field that no one understands their language except for a few specialists. this multidisciplinary interdisciplinary nature can be recognized not only in the variety of topics and disciplines involved but also in the range of research methods in this field, from comparative studies to historical philosophical analysis.