بازخوانی سند نوروز در روایات اسلامی مطالعه موردی: روایت مُعَلّی بن خُنَیس

آیین سنتی نوروز، به عنوان میراث زنده فرهنگی، با اعتقادات مذهبی درآمیخته و یکی از مولفه های پیوند هویت ملّی و دینی ایرانیان بدل محسوب می شود. از این رو، بررسی منابع روایی و فقهی نوروز، به عنوان بزرگ ترین جشن ملی بازمانده از ایران باستان، بسیار با اهمیت است. از آنجا که مبنای همه منابع و مصادر حدیثی و فقهی درباره نوروز روایت مُعَلّی بن خُنَیس، به نقل از امام صادق(ع) است، در این پژوهش ضمن اشاره مختصری به سیر تطوّر نوروز، با روش توصیفی تحلیلی، به بررسی روایت معلّی و صحت و سقم آن می پردازیم. یافته های تحقیق حاکی از این است که روایت معلی درباره نوروز پذیرفتنی نیست؛ چراکه این روایت با وقایع تاریخی مطابق نیست. همچنین در نسخه های نخست مصباح المتهجدِ شیخ طوسی، نخستین اثر مورد استناد منابع پسین، چنین روایتی دیده نمی شود و در نسخه های پسین به آن افزوده شده است.

An Investigation of Nowruz Document in Islamic Traditions: A Case Study of Mu’lla Ibn Khnys’s Narrative

Nowruz traditional ritual, as a cultural living heritage, is combined with the religious beliefs and becomes one of the factors linking national and religious identity of the Iranians. Thus, investigating the narratives and jurisprudential resources of nowruz as the largest national festival of ancient Iran, is very important. Since the basis of all the sources of tradition and jurisprudence on Nowruz is that of Mu rsquo;lla Ibn Khnys rsquo;s, quoted from Imam Sadiq, in this paper, a brief reference is made to the evolution of the Nowruz and using a descriptiveanalytical method, the researcher tried to verify Mu rsquo;lla rsquo;s narrative. The results indicated that Mu rsquo;lla rsquo;s narrative about Nowruz is not acceptable. Since this version of narrative does not conform to the historical events. Moreover, in the first versions of Sheikh Tusi rsquo;s Misbah Almojtahed, the first reliable work used by the past sources, there is not such a narrative and it has been added in the subsequent versions.