کارکرد سیاسی پزشکی در عصر اول عباسی (237 ـ 132)

راهیابی پزشکان به دربار برای درمان خلیفه و درباریان، زمینه ساز ورودشان به عرصه قدرت و سیاست بود. بررسی نحوه ارتباط خلفا و پزشکان، جایگاه ممتازشان در نزد خلفا و درباریان، تاثیرگذاری در عرصه سیاست و موقعیت مالی آنها ازجمله مباحث مغفول مانده در حوادث عصر اول عباسی است. این مقاله می کوشد بر اساس رویکرد ارتباط سلامت،[1] در نگاهی کارکردی به توضیح و تبیین حضور پزشکان در دربار خلفای عباسی بپردازد و نشان دهد پزشکان چگونه بر برنامه های سیاسی خلفا تاثیر می گذاشتند. نیز نشان دهد به رغم نفوذی که پزشکان در دربار داشتند و گاه فرامینی صادر می کردند، یا به مناصبی دست می یافتند، از گزند منازعات سیاسی به دور نبوده و نفوذ سیاسی شان فارغ از همدلی و همراهی با خلیفه، ناپایدار و بسته به نظر شخص حاکم بوده است.

Political Function of Medicine in the First Abbasid Era

Doctors rsquo; presence in the court for curing the caliph and the courtiers paved the ground for their involvement in power and politics. Examining the quality of the caliphs rsquo; and doctors rsquo; relationships, doctors rsquo; elevated position among the caliphs and the courtiers, their impact on the political arena and their financial positions were among the neglected issues in the events of the first Abbasid era. Based on health communication approach, this article tried to explain the presence of the doctors in the court of the Abbasid caliphs and show how the physicians influenced the caliphs rsquo; political agendas. It also revealed that although doctors were influential in the court, sometimes issued some commands, and gained some positions, they were not free from the harm of the international conflicts. Regardless of their comm::union:: with the Caliph, their political stand has been unstable and dependent on the Caliph rsquo;s opinion.