ریشه‌ها و علل پیدایش غلو در عصر ایمه

واکاوی ریشه‌ها و علل پیدایش پدیده خطرناک غلو ـ که عمدتاً به‌صورت زیاده‌گویی در حق ایمه شیعه نمود یافته ـ از اهمیت خاصی برخوردار است. بدون شک، آشنایی دقیق با ریشه‌ها و علل به‌وجودآورنده غلو، در بسیاری از موارد، می‌تواند افراد را از گرفتار شدن در این دام خطرناک رهایی بخشد. پژوهش حاضر، که با تکیه بر اسناد متقدم تاریخی، حدیثی، فرقه‌شناختی و توجه به دیدگاه‌های صاحب‌نظران، شکل گرفته، نشان می‌دهد غلو و گزافه‌گویی، ریشه در علل و مسایل مختلف روانی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و اعتقادی دارد. از عوامل روانی می‌توان به حب افراطی، حس اسطوره‌سازی، جهالت و نادانی و تعصبات کورکورانه؛ از عوامل اجتماعی، به فشارهای سیاسی و رفع آنها؛ از عوامل سیاسی، به دشمنی با اهل‌بیت و اسلام؛ و از عوامل اعتقادی می‌توان به اباحی‌گری، اختلافات فرقه‌ای و تاثیرات خارجی در این زمینه، اشاره کرد.