تحلیل روابط بینامتنیِ «اعلام انتصاب امام علی(ع) به وصایت و پیامدهایِ آن» در بیت‌هایی از غدیریه ناصر خسرو و خطبه غدیر

بینامتنیت به تحلیل روابط صوری و معنایی متون مختلف می ‌پردازد. همواره متن ‌ها در یک ارتباط شبک‌ه ای با یکدیگر خلق می‌ شدند. متن‌های نوین بر پایه متن‌ های پیشین شکل گرفته و متن ‌های گذشته خود را در آیینه متن ‌های پسین بازمی‌ تابانند. نظر به اهمیت واقعه غدیر، شعرای بسیاری در پی متجلی ساختن مضامین فکری، عقیدتی و تاریخیِ این واقعه بوده‌ اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به این سوال پاسخ می‌ دهد که روابط بینامتنیِ اعلام انتصاب امام علی(ع) به وصایت و پیامدهایِ آن در غدیریه ناصر خسرو و خطبه غدیر چگونه است؟ نتایج نشان داده است که ناصر خسرو در غدیریه‌ های خود چشم‌ داشت ویژه‌ ای به خطبه غدیر داشته ؛ از جمله در بیت ‌هایی ضمن گزارشِ توجه ویژه خود به جایگاه امام علی(ع) نزد پیامبر(ص) و انعکاس اعتقاد خود به امام علی(ع) و واقعه غدیر نشان می ‌دهد که از سوی گروهی از مخاطبان واکنشی نسبت به اعلام وصایت امام(ع) صورت می‌ گیرد که کاملا نقطه مقابل توصیه‌ هایِ پیامبر(ص) است و در جریان گزارش این واکنش بیشترین اشتراک واژگانی و مفهومی میان واژگان و اصافِ شعر خود و خطبه غدیر را در « احاطه‌ شدگی» و « سقوط و هبوط» برقرار می ‌کند؛ به‌گونه‌ ای‌که این بیت ‌ها روابط «پیرامتنی» و «متنی» گوناگونی را میان متن حاضر و غائب منعکس می ‌کند.

analysis of intertextual relations announcement of the appointment of imam ali as a substitute and its consequences in verses from nasser khosrow's ghadiriya and ghadeer's sermon.

intertextuality analyzes the formal and semantic relationships of different texts. texts were always created in a network connection with each other. new texts are formed on the basis of previous texts and past texts reflect themselves in the mirror of later texts. due to the importance of ghader event, many poets have sought to express the intellectual, religious and historical themes of this event. the present study answers the question of the intertextual relationship between the announcement of the appointment of imam ali and its consequences in nasser khosrow’s ghadiriya and ghadeer’s sermon. the results have shown that nasser khosrow had a special attention on ghadir’s sermons in his ghadiriyas; including some verses while reporting his special attention to the position of imam ali with the prophet and the reflection of their belief in imam ali and the ghader incident shows that there is a reaction from a group of audience towards the announcement of imam’s succession, which is completely opposite to the prophet’s advice. and in the process of reporting this reaction, he establishes the most lexical and conceptual sharing between the words and phrases of his poem and ghadeer’s sermon in surrounding and falling and descending; in such a way that these verses reflect various paratextual and textual relationships between the present and absent text.