تاثیرناپذیری گزاره‌های نجومی قرآن از منظومه بطلمیوسی

دسته‌ای از دگراندیشان مسلمان و مستشرقان معاصر، قرآن را متنی تاریخی که به تناسب نیازها، توانمندی‌ها و سطح اندیشه بسیط عصر نزول با مردم سخن گفته، می‌دانند؛ براساس این دیدگاه، نمی‌توان پذیرفت که قرآن، با مخاطبان ناآگاه از واقعیت‌های نجومی که جهان را از دریچه منظومه بطلمیوسی می‌نگریستند درباره مسائل نجومی تمدن‌ساز سخن گفته باشد؛ اینان با استناد به دیدگاه‌های مفسران متقدم و نیز تفسیر نادرست برخی تعابیر قرآنی معتقدند، قرآن نیز متاثر از منظومه بطلمیوسی، تصویری لایه‌لایه از آسمان‌ها ارائه می‌دهد که اجرام آسمانی به آن متصل بوده و به تبع آن در حرکت هستند. مطالعات تاریخ علم و بهره‌گیری از روش میان‌رشته‌ای این نتیجه را آشکار می‌سازد که سخن از هفت آسمان، حرکت زمین و اجرام آسمانی و بسیاری از واقعیت‌های نجومی در قرآن، علاوه بر تبیین واهی بودن پندار تاثیرپذیری، تلاش این متن الهی برای اصلاح برخی خطاهای علمی و زمینه‌سازی تمدن اسلامی در دانش نجوم را روشن می‌سازد.