رهیافتی تاریخی به مفهوم کلمه «ولی»

زعامت و رهبری امت اسلامی بعد از رحلت رسول خدا(ص) از جنجالی‌ترین مسائل جامعه اسلامی از گذشته تاکنون بوده است. این که رسول خاتم(ص) برای استمرار دعوت اسلام در آینده چه سازوکاری را اندیشیده و به‌انجام رسانده است، با نگرش‌هایی چند قابل بررسی است. در نگرش نقلی، آیاتی از قرآن و انبوهی از روایات به لحاظ تفسیری و تاریخی قابل توجه است. پژوهش پیشرو بامحور قرار دادن این حدیث رسول اکرم(ص): «اِنَ عَلِیا مِنِّی، وَ اَنَا مِنْهُ، وَ هُوَ وَلِی کُلِّ مُوْمِنٍ مِنْ‌بَعْدِی» و با تمرکز بر اصطلاح «ولی» می‌کوشد با عنایت به سخنان، استنادات و ارجاعات خلفای مسلمان و به‌ویژه سه خلیفه نخست به آن، از نقطه نظر تاریخی و به روش تحلیلی، از این اصطلاح قرآنی معناشناسی دقیقی در راستای مسئله جانشینی رسول اعظم(ص) ارایه نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، کاربرد این اصطلاح در سخنان و استنادات سه خلیفه نخست صراحت در مفهوم اولویت در تصرف، زعامت، جانشینی و سرپرستی جامعه دارد چنان‌که فهم مردم آن زمان نیز در مواجهه با سخنان خلفا به‌روشنی بر همین امر تاکید و گواهی می‌دهد.

A historical approach to the meaning of the word Wali

Due to the characteristics of Islamic art and the need to revive and strengthen them, programs have been formed to train specialized personnel at the level of higher education, of which the field of Islamic art with fifteen years of experience is the most important. It seems necessary to examine this program and study the conformity of its educational components with the educational etiquette of the students of these fields in the past. Therefore, while identifying the etiquettes and characteristics of education in the past societies (relying on the contents of the Books of Gallantry) as well as the curriculum of the undergraduate program in Islamic art, items such as: purpose , principles and bases , method , teacher conditions and Student conditions have been compared in two ways. The research method is descriptiveanalytical using library resources and field information. The results of this study showed that although the educational objectives in both methods were somewhat similar, but due to the predominance of the structure and system of semesterunit education in university, items such as the principles and methods of teaching and the conditions of teacher and student are different from the traditional teaching of these arts. In the new approach, the nature and purpose of education is revealed in a transformative way.