تاثیر بیماری‌های همه‌گیر وبا و طاعون بر افول فرهنگی، ساختارهای تمدنی و اضمحلال ممالیک

واکاوی تاثیر عوامل مختلف در افول و اضمحلال تمدن‌ها بویژه تمدن اسلامی همواره مورد توجه محققین است. دولت مسلمان ممالیک یکی از دولت‌های مهم در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی بوده که نزدیک به سه قرن دیرپایی داشته است. یکی از عوامل موثر در افول و اضمحلال ممالیک شیوع مکرر بیماری‌های همه‌گیر وبا و طاعون بوده که ضمن تلفات زیاد انسانی، اضمحلال زیرساخت‌های آن دولت مهم در تاریخ تمدن اسلامی را هم به همراه داشته است. این مقاله با شیوه توصیفی تحلیلی مبتنی بر اطلاعات کتابخانه‌ای، درصدد است تا تاثیر بیماری‌های وبا و طاعون را به عنوان یکی از عوامل موثر در اضمحلال دولت ممالیک تبیین نماید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شیوع مکرر وبا و طاعون در عصر ممالیک چگونه تاثیرات مخرّبی بر اوضاع فرهنگی و بخش‌های مختلف تمدنی ممالیک داشته است و با گسترش خرافه باعث افول عقلانیت و با تضعیف زیر ساخت‌های تمدنی آن، دولت ممالیک را به ورطه افول و اضمحلال کشانده است.

The Impact of Cholera and Plague Epidemics on Cultural Decline, Civilization Structures, and the Destruction of Mamalik

The study of the effect of various factors on the decline and destruction of civilizations, especially Islamic civilization, has always been of interest to the researchers. The Muslim state of Mamalik has been one of the most important states in the history of Islamic culture and civilization for nearly three centuries. One of the effective factors in the decline and destruction of Mamalik has been the frequent outbreak of cholera and plague, which, in addition to high human casualties, has led to the destruction of the infrastructure of that important government in the history of Islamic civilization. This article, with a descriptiveanalytical method based on library sources, seeks to explain the impact of cholera and plague as the effective factors in the collapse of the Mamalik government. Findings show that the frequent outbreak of cholera and plague in the Mamalik era has had a devastating effect on the cultural situation and various parts of the Mamalik civilization. By spreading superstition, it has reduced rationality and by weakening the civilizational infrastructure, it plunged the Mamalik government into the abyss of decline and extinction.