بررسی عوامل سقوط دولت صفویه از نگاه ابن‌خلدون

موضوع سقوط دولت‌ها از زمان‌های قدیم مورد توجه متفکران علم اجتماع، فیلسوفان، تاریخ‌نگاران و علمای علم سیاست قرار داشته است. این گروه‌ها معتقدند بر جریان تاریخ در خصوص انحطاط دولت‌ها قوانینی حاکم است. تحقیق بنیادی موجود بر مبنای نظریه انحطاط ابن‌خلدون و با بهره‌گیری از روش کیفی تبیینی در پی آن است که به این سوال پاسخ دهد که سلسله صفویه به چه دلایلی سقوط کرد؟ فرضیه این پژوهش آن است که زوال عصبیت در کنار تجمل طلبی و فساد دولتمردان؛ اصلی‌ترین عوامل سقوط سلسله صفویه بوده‌اند. نگارندگان این پژوهش ضمن بهره‌گیری از مفاهیم ابن‌خلدونی به‌عنوان چارچوب نظری تحلیل عوامل سقوط سلسله صفویه، در تلاش هستند تا اندیشه او را از قالب خشک نظریه‌پردازی صرف خارج نموده و با واقعیت‌های عینی و شرایط سیاسی یک حکومت تطبیق دهند تا توانایی انطباق نظریه ابن‌خلدون با واقعیات دولتی که در پهنه مکانی و زمانی متفاوتی با دوره حیات او قرار داشته سنجیده شود.

Investigating the Causes of the Fall of the Safavid Government from Ibn Khaldun's Points of View

The issue of the collapse of states has long been considered by thinkers in the social sciences, philosophers, historians, and political scientists. These groups believe that there are laws governing the decline of governments throughout history. Based on the theory of degeneration of Ibn Khaldun and using the qualitativeexplanatory method, the existing research seeks to answer the question of why the Safavid dynasty fell. It is hypothesized that the decline of nationalism along with loving luxury life and corruption of government officials were the main causes of the fall of the Safavid dynasty. The authors of this study, while using Ibn Khaldun's concepts as a theoretical framework for analyzing the causes of the fall of the Safavid dynasty, are trying to take his thought out of the dry form of mere theorizing and apply it to the objective realities and political conditions of a government to measure the ability of Ibn Khaldun's theory to conform to the realities of the state that existed in a different spatial and temporal period than his lifetime.