بررسی کارکرد نهاد حِسبه درعرصه پزشکی تمدن اسلامی (قرن سوم تا ششم هجری)

نهاد حِسبه یکی از مهمترین نهادهای حکومت های مسلمان، برای نظارت بر جریان یافتن امور اجتماع در مسیر تعالیم اسلامی بوده است. جلوگیری از منکرات و نظارت بر نحوه صحیح اجرا شدن قوانین در حرفه ها را می توان از وظایف نهاد حِسبه و فرد محتسب بیان کرد. از دیگر وظایف این سازمان و فرد محتسب، نظارت بر کار پزشکان، دامپزشکان، چشم پزشکان و داروسازان بوده است. نهاد حسبه وظیفه داشت کفایت پزشکان را احراز نماید و بر درستی عملکرد ایشان نظارت کند. این پژوهش در پی آن است که بیان کند سازمان حِسبه از چه طریق و با چه ضوابطی پزشکان را می آزمود و آن ها را ملزم به رعایت قوانین و اخلاق پزشکی می کرد. این نظارت توسط پزشکان متخصص در هر کدام از رشته ها انجام می گرفت و آزمونی جهت صلاحیت آن ها اعمال می شد. سوگند نامه های طبیبان، مهم ترین روش برای آزمودن پزشکان بوده است

A Study of the Function of the Hesbeh Institution in the Medical Field of Islamic Civilization (3-6 Centuries AH)

One of the most important institutions of Muslim government was the Hesbeh institution to oversee the flow of social affairs in the course of Islamic teaching. Preventing misconduct and monitoring how laws are properly implemented in the professions can be described as the duties of Hesbeh institution and a mohtaseb. Other duties of this organization and a mohtaseb have been to oversee the work of physicians, veterinarians, ophthalmologists, and pharmacists. The Hesbeh institution had the task of verifying the adequacy of the physicians and monitoring their proper functioning. This study aims to determine how and by what principles the Hesbeh institution examined physicians' qualifications and obliged them to comply with the medical laws and ethics. This monitoring was performed by specialist physicians in each discipline and a test was performed to determine their competence. Doctor's oaths had been the most important way to test the doctors.