مطالعه مضامین کتیبه‌های نستعلیق در قالی‌های دوره صفوی ایران

طیف گسترده ای از قالی های کتیبه دار صفوی را می توان در زمره قالی های محرابی مشاهده کرد که حاوی مضامین مذهبی است. علاوه براین، قالی های زیادی نیز موجود است که مضامین بافته شده، از متون مذهبی به اشعار عرفانی و تغزلی سوق پیداکرده و غالباً با تغییر قلم خوشنویسی از ثلث به نستعلیق نیز همراه بوده است. لذا، پرسش پژوهش این است که کتیبه های نستعلیق از چه دوره ای وارد طرح قالی های ایرانی شده و مضامین رایج به کار رفته در آن کدامند؟ اطلاعات این پژوهش بنیادی به صورت کتابخانه ای تدوین گردیده و در آن از روش اکتشافی، توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. بدین منظور، تمامی نمونه های در دسترس، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصله از مطالعه 49 کتیبه نستعلیق در قالی های صفوی، بیان گر آن است که قلم نستعلیق از اواسط قرن دهم هجری وارد طرح قالی ها شده و این امر با ورود شمار زیادی از اشعار غیرمذهبی همراه بوده که تمام آنها اشعار فارسی می باشند

Study of the Themes of Nastaliq Inscriptions in the Carpets of Safavid Period of Iran

A wide range of inscriptions of the Safavid carpets can be found in the altar carpets which contain religious themes. In addition, there are many carpets that have woven themes moving from religious texts to the mystical and lyrical poems and have often been associated with the change of calligraphy font from Sols to Nastaliq. Therefore, the question of this research is: when did the inscriptions of Nastaliq enter the Persian carpets design and what were the common themes used in it? The data for this research is collected using library resources and a descriptive, exploratory, and analytical method of research is implemented. For this purpose, all available samples have been studied. The results of the study of 49 Nastaliq inscriptions on Safavid carpets indicate that the Nastaliq font has been used in the design of the Safavid carpets since the middle of the tenth century (AH). This has been accompanied by the introduction of a large number of nonreligious poems, all of which are Persian poetry.