دانش دندان‌پزشکی از نگاه ابوالقاسم زهراوی

ابوالقاسم زهراوی پزشک، داروساز و جرّاح بزرگ اسلامی، یکی از پزشکان مسلمان است که در اثر پزشکی خود التَصریف لِمَن عَجَزَ عَن التَالیف به حوزه دندان پزشکی نیز پرداخته است. نوشتار پیش رو تلاش دارد به روش توصیفی تحلیلی، دیدگاه و دستاوردهای زهراوی در حوزه دندان پزشکی را با تکیه به دست نوشته وی، مورد بررسی و مطالعه قرار دهد تا از این رهگذر سهم و نقش وی در گسترش و تکامل دانش دندان پزشکی، تبیین گردد. یافته ها حاکی است که زهراوی، پیشگیری را بر درمان مقدّم می دانسته و توصیه هایی برای حفظ بهداشت عمومی دهان و دندان داشته است. وی با تشریح بافت، عصب و استخوان دندان، شناخت و تشخیص علایم بیماری، شناسایی علّت و درمان بیماری ها و معرفّی داروهای مفید، در پیشرفت دانش دندان پزشکی سهمی بسزا داشته است. در حوزه طبّ عملی نیز با بهره گیری از برخی ابزارها و شیوه های طبابت، دست به ابداعاتی زد که پیش از آن در میان پزشکان سابقه نداشته است. علاوه بر درمان بیماری، زهراوی به جنبه زیباشناختی دندان ها نیز توجّه داشته است.

Dental Knowledge from the Perspective of Abū al-Qāsim Al-Zahrawi

Abū alQāsim AlZahrawi, a physician, a pharmacist and a major Islamic surgeon, is one of the Muslim physicians who referred to the field of dentistry in his medical work entitled Kitab alTasrif . The author of the present article tries to descriptively and analytically study the perspectives and achievements of AlZahrawi in the field of dentistry, relying on his manuscript, to explain his role in the development of the dentistry knowledge. The findings indicate that he has considered prevention as a priority treatment and has some advices for the mouth and dental health. By describing the tissue, nerve and bone of the tooth, recognizing and diagnosing the symptoms of the disease, identifying the cause and treatment of the diseases, and introducing useful drugs, he contributed significantly to the development of the dentistry knowledge. In the field of practical medicine, by using some tools and methods of treatment, he made some innovations that had not previously been documented among the physicians. In addition to treating the diseases, AlZahrawi also noted the aesthetic aspect of the teeth.