اثر عصاره جعفری (petroselinum crispum) بر اختلال حافظه و اضطراب القا شده توسط استرس بی حرکتی در رت های نر بالغ

زمینه و هدف: استرس بی حرکتی به سیستم عصبی آسیب می رساند و صدماتی نظیر اختلال در یادگیری و حافظه، اضطراب و افسردگی را به جای می گذارد. جعفری (petroselinum crispum) دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضددیابتی، ضدالتهابی و محافظت کننده کبد است. در این مطالعه اثر عصاره هیدروالکلی جعفری را بر یادگیری و حافظه فضایی و رفتار اضطرابی القا شده توسط استرس مزمن بی حرکتی در رت های نر بالغ نژاد ویستار بررسی نمودیم.  مواد و روش ها: 60 سر رت به 6 گروه تقسیم شدند: کنترل، استرس، جعفری1، جعفری2، استرس-جعفری1 و استرس-جعفری2. برای القای استرس، حیوانات به مدت 21 روز متوالی هر روز 6 ساعت در مقیدکننده قرار داده شدند. تیمار عصاره جعفری نیز در همین دوره با دوزهای mg/kg 1و 2 به صورت گاواژ انجام شد. یادگیری و حافظه فضایی و رفتار اضطرابی به ترتیب با استفاده از ماز آبی موریس و ماز بعلاوه مرتفع مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از ماز آبی موریس نشان داد که زمان و مسافت طی شده برای رسیدن به سکوی پنهان در گروه های استرس-جعفری 1 و2 در مقایسه با گروه استرس به طور معنی داری کاهش یافت (به ترتیب 0.01p < و 0.05 p <). در تست پروب، این گروه ها در مقایسه با گروه استرس، مسافت و زمان بیشتری را در ربع دایره هدف سپری کردند (گروه استرس-جعفری1، 0.05 p <و گروه استرس-جعفری2، 0.01p <). نتایج حاصل از ماز بعلاوه مرتفع نیز نشان داد که درصد ورود به بازوی باز و درصد زمان ماندن در این بازو در حیوانات گروه های استرس-جعفری 1و 2 در مقایسه با گروه استرس به طور معنی داری بیشتر بود (0.05p <). نتیجه گیری: نتیجه گیری می شود که عصاره هیدروالکلی جعفری موجب بهبود یادگیری و حافظه فضایی و کاهش رفتار اضطرابی در رت های مواجه شده با استرس بی حرکتی مزمن می شود و احتمالاً می تواند در کاهش اختلالات ناشی از استرس موثر باشد.

effect of parsley (petroselinum crispum) extract on memory impairment and anxiety induced by immobilization stress in adult male rats

background and purpose:  chronic immobilization stress can damage the nervous system, leading to learning and memory disorders, anxiety, and depression. parsley (petroselinum crispum) is known for its antioxidant, anti-diabetic, anti-inflammatory, and hepatoprotective properties. this study investigates the effects of hydroalcoholic extract of parsley on learning, spatial memory, and anxiety behavior in adult male wistar rats subjected to chronic immobility stress.materials and methods: sixty rats were divided into six groups: control, stress, parsley 1 (1 mg/kg), parsley 2 (2 mg/kg), stress-parsley 1, and stress-parsley 2. for 21 consecutive days, rats were restrained for 6 hours daily to induce stress. hydroalcoholic extracts of parsley were administered via gavage at doses of 1 and 2 mg/kg during this period. spatial learning and memory were assessed using the morris water maze, while anxiety behavior was evaluated with the elevated plus maze.results: in the morris water maze, stress-parsley groups 1 and 2 showed a significant reduction in the time and distance traveled to reach the hidden platform compared to the stress group (p < 0.01 and p < 0.05, respectively). in the probe test, these groups spent a greater distance and time in the target quadrant compared to the stress group (stress-parsley group 1, p < 0.05; stress-parsley group 2, p < 0.01). additionally, the elevated plus maze results indicated that the percentage of entries into the open arm and time spent in this arm were significantly higher in the stress-parsley groups compared to the stress group (p < 0.05).conclusion: hydroalcoholic extract of parsley improved learning and spatial memory while reducing anxiety behavior in rats exposed to chronic immobility stress, suggesting its potential therapeutic effects for stress-induced disorders.