سیستم پیش‌آگاهی و ردیابی بیماری خشکیدگی خوشه خرما در استان خوزستان

مقدمه: بیماری خشکیدگی خوشه از مهم‌ترین عوامل خسارت‌زای نخل خرما می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش ایجاد سیستم تصمیم‌گیری در مدیریت بیماری با استفاده از مدل‌های آب و هوایی و زمین آماری برای پیش‌آگاهی و ردیابی بیماری در استان خوزستان بود. مواد و روش‌ها: در مناطق مورد مطالعه استان خوزستان از داده‌های 5 ساله شبکه مراقبت نخیلات این استان استفاده گردید. برای برآورد درصد آسیب بیماری از هر روستا یک نخلستان به صورت تصادفی انتخاب و در طول فصل نمونه‌برداری انجام شد. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که آسیب بیماری از حدود فروردین ماه آغاز شد و به تدریج با گرم شدن هوا بر شدت آن افزوده شد. مدل رگرسیون برازش شده برای پیش‌آگاهی در کلیه مناطق در سطح 1 و 5 درصد معنی‌دار بود. تغییرنمای پراکنش بیماری خشکیدگی خوشه خرما نشان داد میزان اثر قطعه در این مدل به ترتیب در مناطق آبادان خرمشهر، شادگان، ماهشهر، اهواز و بهبهان معادل 2.5، 0.51، 0.15، 1.7 و 1.6 بوده و نشان دهنده کم بودن خطای برآورد شدت آسیب بیماری در فواصل کمتر از فاصله نمونه‌برداری بود. دامنه تغییر نمای پراکنش به ترتیب معادل 4.1، 12.9، 4.7، 1.9 و 11.06 کیلومتر بود و در فواصل بیشتر از این حد کم‌ترین همبستگی بین داده باقی می‌ماند. آستانه مدل به ترتیب معادل 0.51، 0.31، 0.37، 0.76 و 0.49 بود که نشان دهنده نسبتی از ناحیه مورد مطالعه می‌باشد که با خطای معادل نوگت یا کمتر از آن بیماری قابلیت ردیابی داشت. نتیجه‌گیری: یافته ها این پژوهش گامی اساسی در ایجاد سیستم تصمیم‌گیری در زمینه مدیریت این بیماری در شبکه مراقبت نخیلات است. براساس یافته ها این پژوهش، بیماری خشکیدگی به نحو مناسبی قابل ردیابی، پیش‌آگاهی و مدیریت قبل از وقوع حداکثر آسیب آن است.

Frocasting and monitoring system of date palm bunch feding in Khozestan province

Latifian M , Rahkhodaei E (2020) Frocasting and monitoring system of date palm bunch feding in Khozestan province. Plant Pathology Science 9(1):4056. DOI: 10.2982/PPS.9.1.40. Introduction: Bunch feding is an important injurious disease of date palm. Materials and Methods: This research was carried out to its descsion making system in AbadanKhoramshhar, Shadegan, Ahwaz, Mahshar and Behbehan regions of Khozestan province by climatic and geoststistical models from 2012 to 2016. Samples were taken randomly from 10 trees located in one date palm orchards of any villages Results:Results showed that the disease damage reached to the peak values in September. Forecasting model of damage factors have been significant at level 1 and 5 percent. Variography of distributions on different sites were calculated that the model nuggets for date palm bunch feding in Abadan Khoramshhar, Shadegan, Ahwaz, Mahshar and Behbehan regions were 1.6, 1.7, 0.15, 0.51 and 2.5 kilometers respectively. These results show that errors of the damage estimation were low at the distances less than whithin sampling sapace. Effective ranges of variograms were 4.1. 12.9, 4.7, 1.9 and 11.06 respectively which indicated the date palm bunch feding distribution in region. Sill of models were 0.49, 0.76, 0.37, 0.31, and 0.51 respectively that at the distances more than these thresholds, correlations between the injury data were at the lowest level and could be monitored. Conclusion: The results of this studywere the basic steps in creating a decision making system in date palm protection network. According to the results of this research, the bunch feding damge can be properly monitored, forecasted and controlled before the maximum damage occurs.