تحلیل کارکردی گردشگری مذهبی در ایران

گردشگری مذهبی به عنوان یکی از اشکال گردشگری، از جمله پررونق ترین گردشگری ها در زمان حاضر است. بررسی پیشینه ی مطالعات در این زمینه نشان می دهد که گردشگری مذهبی پیامدهای متنوعی دارد. به همین منظور در این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل و با تاکید بر نظریه‌ی کارکردگرایی پارسونز به بررسی گردشگری مذهبی و کارکردهای مثبت و منفی آن در جامعه‌ی ایرانی پرداخته شد. با توجه به نظریه‌ی پارسونز، اثرات گردشگری مذهبی به چهار بخش اقتصادی، سیاستی و برنامه ای، اجتماعی و فرهنگی قابل تقسیم است. نتایج تحقیق، بیانگر آن است که در خرده‌نظام زیستی، گردشگری مذهبی موجب بهبود زیرساخت های اساسی در منطقه، ایجاد اشتغال، افزایش درآمدها و بهبود اقتصادی شهرهای پذیرای گردشگری می شود. در خرده‌نظام شخصیتی، تاثیر گردشگری مذهبی بر برنامه ها و سیاست ها به صورت دوطرفه و دوجانبه است؛ یعنی برخی اوقات افزایش گردشگری مذهبی با اتفاقات مربوط به آن منجر به تصویب برنامه و اعمال سیاستی می شود و در برخی اوقات برنامه هایی برای افزایش میزان گردشگر و به‌خصوص گردشگر مذهبی تصویب می گردد. گردشگری مذهبی بر خرده‌نظام اجتماعی با افزایش کیفیت زندگی، بالا-رفتن امکانات رفاهی و افزایش انسجام اجتماعی تاثیرگذار است. در نهایت، انرژی حاصل از گردشگری به خرده‌نظام فرهنگی می رسد که در اینجا خرده‌نظام فرهنگی خودش را با پدیده‌ی انتقال و اشتراک فرهنگی و حفظ ارزش ها نشان می دهد.