مدل مکانی توزیع هتل‌ها در سه راس مثلث گردشگری ایران ( اصفهان، شیراز، یزد)

زمینه و هدف: از مهم‌ترین مسائل در حوزۀ جغرافیای گردشگری، توزیع فضایی اماکن مرتبط با فعالیت گردشگری است. هتل‌ها شاید تنها جنبۀ محصول گردشگری شهری باشند که گردشگران عملاً تنها مصرف‌کنندگان آن هستند. هدف این مقاله کشف الگوهای فضائی و بررسی مدل‌های توزیع و ساختار فضایی هتل‌ها در شهرهای گردشگری و تاریخی اصفهان، شیراز و یزد است.روش شناسی: در این پژوهش از داده‌های مکانی هتل‌ها و روش‌های آمار فضایی همچون شاخص موران جهانی (gmi) و شاخص موران محلی (lmi) استفاده شده است.یافته ها: علی‌رغم اینکه توزیع فضایی هتل‌ها از مدل‌های مختلفی پیروی می‌کند، نتایج این پژوهش نشان‌می‌دهد که سه شهر گردشگرپذیر ایران از مدل توسعۀ تاریخی و مرکز تجاری شهر پیروی می‌کند و اکثر هتل‌ها در این بخش از شهرها متمرکز شده‌اند. به لحاظ آمار فضائی نیز با استفاده از شاخص gmi، الگوی فضایی توزیع هتل مورد آزمون قرار گرفت؛ نتایج آزمون نشان داد الگوی فضایی هتل به صورت خوشه‌ای است. همچنین نتایج شاخص lmi نشان‌می‌دهد خوشه‌های فضائی با الگوی بالا-بالا در بافت تاریخی و تجاری شهر متمرکز شده‌است.نتیجه گیری و پیشنهادها: این الگوی فضایی، باعث ایجاد مزیت‌هایی برای سایر هتل‌ها در مجاورت یکدیگر می‌شود. با توجه به این توزیع خوشه‌ای هتل‌ها، برنامه‌ریزی مناسب برای سامان دهی خدمات گردشگری و مدیریت تقاضا، ممکن است بهبود قابل توجهی در تجربۀ مسافران و ارتقای صنعت گردشگری شهرهای تاریخی و گردشگرپذیر داشته باشد.نوآوری و اصالت: در این پژوهش با در نظرگرفتن جنبه‌های ابعاد فضائی برای نخستین بار درکشور به کشف و بررسی ساحتار فضائی هتل‌ها در شهرهای گردشگرپذیر و تاریخی پرداخته شده است.

spatial model of hotel distribution in three vertices of the triangle tourism in iran (isfahan, shiraz, yazd)

context and purpose: one of the most important issues in tourism geography is the spatial distribution phenomena related to tourism activity. hotels are perhaps the only aspect of the urban tourism product of which tourists are virtually the only consumers. the purpose of this research is to explore and investigate the distribution models and spatial structure of hotels in the tourist cities of isfahan, yazd, and shiraz.design/methodology/approach: in this research, spatial data of hotels, spatial statistics methods of global moran’s index (gmi), and local moran’s index (lmi) have been used.findings: the results show that three major touristic cities of iran all follow the historical development model. in terms of spatial statistics, using the gmi, the spatial pattern of hotel distribution was tested; the results of the test showed that the spatial pattern of the hotel is distributed in clusters. also, the results of lmi of spatial clusters with high-high patterns are concentrated in c.b.d.conclusion: this spatial pattern creates advantages for other hotels in the vicinity of each other. according to this cluster distribution of hotels, proper planning for organizing tourism services and demand management may have a significant improvement in the experience of travelers and promotion of the tourism industry of historical and tourist cities.originality/value: in this research, considering the spatial dimensions, for the first time in the country, the spatial structure of hotels in tourist and historical cities has been explored and investigated.