پهنه بندی مناطق مستعد گردشگری شهری با استفاده از توانایی سیستم اطلاعات مکانی و تلفیق عوامل اجتماعی، محیطی و فیزیکی

زمینه و هدف: پهنه‌بندی و شناسایی فضاهای شهری با پتانسیل بالقوۀ گردشگری، و معرفی آن‌ها جهت تاثیر بر نگرش گردشگران به منظور انتخاب مقاصد گردشگری یکی از مهم‌ترین سیاست‌های مدیریتی در شهرها می‌باشد که جلب رضایت و وفاداری گردشگران برگ برنده آن‌ها خواهد بود. از این رو، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و پهنه‌بندی پتانسیل گردشگری شهری در قسمت مرکزی استان آذربایجان شرقی (تبریز) انجام شد. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی مبتنی بر روش مکانی و بازدیدهای میدانی می‌باشد. که با شناسایی و ادغام پانزده متغیر اجتماعی، محیطی و فیزیکی (تراکم مساحت، فاصله از پارکینگ، فاصله از جاده، فاصله از مراکز درمانی، فاصله از فضای سبز، فاصله از مراکز تفریحی، شیب، فاصله از رودخانه، بارش برف، روزهای آفتابی، سرعت باد، تراکم جمعیت، تراکم خانوار، تراکم تحصیل‌کرده‌ها و تراکم فاقد تحصیلات) توسط مدل‌های خوشه‌بندی و خودسازمان‌دهی به پهنه‌بندی مناطق مستعد گردشگری شهری پرداخته شد. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پس از بررسی و شناخت عوامل اجتماعی، محیطی و فیزیکی طبق الگوریتم‌های مورد استفاده، بیش‌ترین درصد مساحت مستعد گردشگری شهری مربوط به طبقۀ پتانسیل خیلی کم با مقدار 27/44 درصد می‌باشد و بیش‌ترین درصد مساحت پتانسیل گردشگری شهری در منطقۀ مورد مطالعه در طبقۀ پتانسیل خیلی زیاد با مقدار 31/002 درصد به ترتیب مشاهده شد. نتیجه‌گیری و پیشنهادها: در نهایت پیشنهاد می‌شود که به منظور ایجاد انگیزۀ تغییر سیاست، آزمایش‌های مستند بیش‌تری در برنامه‌ریزی مشترک استفاده از زمین انجام شود. از طرف دیگر تهیۀ پهنه‌های مستعد گرشگری شهری می‌تواند راهنمای جامع برای گردشگران، تورگردانان و سند علمی برای مدیران به منظور تصمیم‌گیری‌ها و توسعۀ پایدار باشد. نوآوری و اصالت: شناسایی و توجه به پتانسیل‌های منطقه برای گردشگری شهری و بررسی مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط با موضوع و ارزیابی توان گردشگری با تلفیق مولفه‌های مکانی از نوآوری این پژوهش می‌باشد.

zoning the potential of urban tourism areas using the ability of the spatial information system and combining social, environmental,and physical factors

context and purpose: the present study was conducted with the aim of evaluating and zoning the potential of urban tourism in the central part of east azerbaijan province (tabriz).design/methodology/approach: by identifying and integrating fifteen social, environmental and physical variables (area density, distance from parking, distance from road, distance from medical centers, distance from green space, distance from recreation centers, slope, distance from river, snowfall, sunny days, wind speed, population density, household density, density of the educated and density of the uneducated) were studied by clustering and self-organizing models to zoning areas prone to urban tourism.findings: the results of the present study showed that after studying and recognizing social, environmental and physical factors according to the algorithms used, the highest percentage of potential urban tourism area is related to the very low potential class with a value of 27.44% and the highest percentage of potential area urban tourism in the study area was observed in a very high potential category with a value of 31.002%, respectively.conclusion: preparation of urban tourism prone areas can be a comprehensive guide for tourists, tour operators and a scientific document for managers in order to make decisions and sustainable development.originality/value: identifying and paying attention to the potentials of the region for urban tourism and investigating the economic, social and cultural issues related to the subject and evaluating the potential of tourism by integrating the spatial components is the innovation of this research.