مکان یابی مناطق مستعد توسعه ی گردشگری سلامت استان مازندران به روش تصمیم گیری چندمعیاره (ahp) و با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis)

فراهم آوردن شرایط ایجاد گردشگری سلامت به عنوان یکی از گونه های هدفمند و اقتصادی گردشگری، به توجه بیشتر برنامه ریزان و متخصصان حوزه ی گردشگری نیازمند است. از این جهت، شناسایی پهنه های مستعد گردشگری سلامت و قابلیت های توسعه ی آن امری ضروری می نماید. علاوه بر قابلیت های درمانی، زمان و شرایط اقتصادی بهرهمندی از درمان، ویژگی های محیطی گردشگری منطقه نیز از عوامل موثر در انتخاب مقصد گردشگری سلامت می باشد. در راستای این امر، پژوهش حاضر در نظر دارد از طریق مکان یابی به شناسایی مناطق مستعد توسعه ی گردشگری سلامت از نظر قابلیت های محیطی منطقه، در استان مازندران بپردازد. روش بررسی پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی – تحلیلی بوده و از روش تصمیم گیری چندمعیاره و سامانه ی اطلاعات جغرافیایی، جهت مکان یابی استفاده شده است. بر این اساس، ابتدا با دسته بندی معیارهای محیطی مکان یابی گردشگری سلامت در سه گروه معیارهای خدماتی، منابع و زیرساخت ها و قابلیت رقابت پذیری و شناسایی زیرمعیارها و گویه های آن ها، به متخصصان مراجعه و اولویت بندی معیارها مشخص گردید. پس از تشکیل ماتریس های زوجی و وزن دهی به معیارها، معیار منابع و زیر ساخت ها بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده و پس ا ز آن به ترتیب معیارهای خدماتی و قابلیت رقابت پذیری قرار دارند. علاوه بر معیارهای اصلی، زیرمعیارها و گویه ها نیز وزن دهی شده و در نهایت پس از تلفیق وزن ها، وزن نهایی گویه ها مشخص گردید. سپس با استناد به شعاع دسترسی و حریم ها، نقشه های رستری مرتبط تهیه و وزن دار گردیدند. در نتیجه ی همپوشانی لایه ها، مناطق استان از لحاظ قابلیت های توسعه ی گردشگری سلامت اولویت بندی گردیدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مناطق شمالی استان به ویژه در حاشیه ی محدوده های شهری از قابلیت های بیشتری جهت توسعه ی گردشگری سلامت برخوردار است .

Identification of areas susceptible to developing health tourism in Mazandaran province by Analytic hierarchy process (AHP) and using Geographic Information System (GIS)

Providing the conditions for health tourism as one of the Purposeful and economical types of tourism, needs more attention of planners and specialists in the field of tourism. Therefore, identification of the areas that are prone to health tourism and its development capabilities is essential. In addition to therapeutic capabilities, time and economic conditions for the benefits of treatment, environmental features of region`s tourism is also one of the effective factors in choosing the destination of health tourism. In this regard, the present study intends to identify the regions which are prone to developing health tourism in terms of environmental capabilities of the region by the method of locating through Mazandaran province. The method of the research is based on descriptiveanalytical approach and the method of multicriteria decision making and geographical information system (GIS) is used for locating. Based on this, at the first by categorizing the environmental criteria of health tourism`s locating in three groups of 1)service criteria, 2)resources infrastructures, 3) competitiveness capability and identification of their sub criteria and their items, referred to experts and prioritizing the criteria was determined. After formation of paired matrices and weighing on the criteria,