الزامات فضایی توسعه‌ خوشه‌های خلاق و رقابت‌پذیرِ گردشگری-فرهنگی (شهرک‌های رسانه‌ای)؛ مورد پژوهی منطقه‌ کلان‌شهری تهران

در عصر جهانی‌شدن، توسعه‌ خوشه‌های خلّاق فرهنگی-گردشگری به‌مثابه یکی از پیشران‌های اصلی توسعه‌ فضایی و رقابت‌پذیری منطقه‌ای معرفی شده است؛ موضوعی که در ایران مغفول واقع شده و یا کم‌تر بدان پرداخته شده است. در این راستا و برمبنای مدل توسعه‌ خوشه‌ای پورتر و لینگل، پژوهش کوشیده است با استفاده از روش مصاحبه عمیق با دست‌اندرکاران صنعت سینمایی و نیز آمیخته‌پژوهیِ مطالعات اسنادی، پیامدهای فضایی خوشه‌های فرهنگی-گردشگری را با تاکید بر خوشه‌ی رسانه‌ای بر توسعه‌ منطقه‌ای کلان‌شهر تهران مورد واکاوی قرار دهد؛ سپس برای تقویت آثار مثبتِ خوشه‌های فرهنگی بر توسعه‌ منطقه‌ای، از طریق مدلِ مکان‌‌گزینی، به پیشنهاد مکان بهینه بپردازد. گام نهایی نیز به پیشنهاد الزامات و راهکارهای برنامه‌ریزانه و ارزش‌‌افزا برای اثرگذاری صنعت سینما بر توسعه‌ فضایی و رقابت‌پذیری تهران اختصاص یافته است. به عنوان دستاورد پژوهش، رقابت‌پذیری منطقه‌ کلان‌شهری تهران به واسطه‌ شهرک‌های سینمایی برمبنای تحقق کامل الزامات و اصول خوشه‌های خلاق فرهنگی و نیز مکان‌یابی صحیح میسر خواهد شد. به‌عنوان خروجی مدل مکانی، شهرستان تهران با اختلاف بسیار بالا به عنوان اولویت اول استقرار و درون آن اراضی عباس‌آباد و فرودگاه قلعه مرغی به عنوان اولویت‌های برتر مکانی شناسایی شدند.

Spatial Requirements for the Development of Creative and Competitive Cultural-Tourism Clusters (media cities); a case study for Tehran Metropolitan Area

In today’s age of Globalization, cluster development in general and the development of creative culturaltourism clusters in particular have been introduced to be the main part of spatial development and regional competitiveness.The creative cultural cluster,is dominated by small and mediumsized cultural and creative enterprises, specialized arts and new media practices, which can be referred to the activities, innovative and creative cultural and artistic institutions that which has a geographical neighborhood and spatial focus by forming the overflows of knowledge and innovation, it will bring about the development and competitiveness of enterprises and the regions. In this regard, based on Porter and Lingel cluster development model, the present study has tried to use the social survey method in a deep interview with the cinema industry and also the related literature study to investigate the spatial implications of culturalartistic clusters with an emphasis on media cluster for exploring Tehran regional development; in addition, in order to reinforce the positive effects of cultural clusters on regional development, it proposes an optimal location through a location model. The final step was devoted to proposing requirements and costeffective strategies for influencing the cinema industry on spatial development and competitiveness of Tehran apos; s metropolitan area