یک مدل برنامه‌ریزی دو مرحله‌ای برای آمایش کشت برنج تحت شرایط عدم قطعیت پویا (مورد مطالعه: ایران)

برنج به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی در بخش کشاورزی عموماً توسط کشاورزان روستایی بر اساس تجربه در مزارع کشاورزی کشت می‌شود. کشت سنتی این محصول به هدر رفت منابع طبیعی، مانند ذخایر آب، منجر شده است. هدف پژوهش حاضر یافتن پهنه‌های مناسب و تعیین الگوی کشت برنج با استفاده از یک روش دومرحله‌ای است. در قسمت اول برای دسته‌بندی پهنه‌های مناسب برای کشت برنج در ایران از ادغام سیستم اطلاعات جغرافیایی با روش بهترین بدترین استفاده شد. مرحله اول به‌عنوان ورودی به مرحله دوم، یعنی مدل بهینه‌سازی برای تعیین الگوی کشت برنج در نظر گرفته می‌شود. برای در نظر گرفتن شرایط آب‌وهوایی در همه دوره‌ها از رویکرد بهینه‌سازی تصادفی چندمرحله‌ای استفاده شد. شرایط آب‌وهوایی در هر دوره در سه سناریو موردبررسی قرار گرفت. کاربرد مدل در مطالعه موردی کشور ایران بررسی شد. نتایج نشان می دهد که بیشتر پهنه‌های مناسب برای کشت برنج در شمال کشور و قسمتی از غرب ایران قرار گرفته است و الگوی کشت مناسب برای بیشتر کشاورزان، کشت برنج پرمحصول و به روش نشایی است.

A Two-Stage Model for Rice Cultivation Preparation Considering Dynamic Uncertainty: A Case Study in Iran

As one of the essential commodities in the agricultural sector, rural farmers generally cultivate rice based on experience in agricultural fields. This method of cultivation has led to a waste of natural resources. In this study, the aim is to find suitable areas and determine the pattern of rice cultivation using a twophase methodology. In the first phase, GIS integration and the bestworst method have been used to classify suitable areas for rice cultivation in Iran. The first phase’s result is considered an input to the second phase, i.e., the optimization model to determine the pattern of rice cultivation. A multistage stochastic optimization approach has been used in the second phase to consider the weather uncertainty in all periods. Climatic conditions in each period are modeled in three scenarios. The application of the proposed model has been investigated in a case study in Iran. As a result, it has been observed that most of the suitable areas for rice cultivation are located in the north and western parts of Iran. Also, the suitable cultivation pattern for most rice farmers is the highyield cultivation using the transplanting method.