ارائه یک مدل بهینه‌سازی استوار برای طراحی استراتژیک و عملیاتی زنجیره تامین نفت

صنعت نفت در ساختار انرژی و اقتصاد جهانی سهم بسزایی دارد و برنامه‌ریزی سطوح استراتژیک و عملیاتی زنجیره تامین آن با هدف ارتقای موقعیت رقابتی کشورها در سطح جهانی و توسعه اقتصادی صورت می‌گیرد. در این پژوهش یک مدل ریاضی برای طراحی زنجیره تامین نفت خام با در­ نظر ­گرفتن مسائل مربوط به مکان‌یابی تسهیلات، تخصیص تقاضا، برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و توزیع ارائه می‌شود. در مدل پیشنهادی، الزامات زیست‌محیطی مربوط به انتشار گازهای گلخانه‌ای در نظر گرفته خواهد شد و به‌موجب آن میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از حمل‌ونقل نفت نمی‌تواند از یک مقدار مشخص فراتر رود. نظر به اینکه در دنیای واقعی به ‌ندرت می‌توان مقدار دقیق پارامترها را مشخص کرد، عدم‌قطعیت پارامتر­های بودجه، ظرفیت حمل­ونقل، ظرفیت واحدهای بهره‌برداری، میزان صادرات، مقدار استخراج و تولید نفت خام، تقاضای محصولات پالایشگاهی و میزان تولید آن‌ها در مدل پیشنهادی لحاظ می‌شود. برای برخورد با عدم‌قطعیت موجود در پارامترهای مدل از رویکرد بهینه‌سازی استوار استفاده می‌شود. نتایج عددی کارایی مدل پیشنهادی را تایید می‌کنند و نشان می‌دهند با افزایش سطح عدم‌قطعیت سودآوری کاهش می­یابد؛ اما می­توان با مهار عدم‌قطعیت پارامترها و مدیریت مناسب تولید و توزیع سودآوری زنجیره تامین نفت را تضمین کرد.

A Robust Optimization Model for the Strategic and Operational Design of the Oil Supply Chain

The oil industry has a great share in the energy structure and the global economy, and the planning of strategic and operational levels of its supply chain is done with the objective of improving the competitive status of countries on the global level and economic development. In this paper, a mathematical model is presented for designing the crude oil supply chain through considering related facility location, demand allocation, transportation planning, and distribution. In the proposed model, environmental requirements for emitted greenhouse gas are considered such that the greenhouse gas emission from the transportation of oil may not be greater than a given limit. Since the exact values of parameters can rarely be determined in the real world, therefore, the uncertainty associated with parameters such as budget, transportation capacity, production units capacity, export volume, the amount of crude oil extraction and production, demand for refinery products and their production rate are considered in the proposed model. To handle the uncertainty of the model parameters, the robust optimization approach is applied. Numerical results verify the efficiency of the proposed model and show that the profitability of oil industry can be guaranteed by handling the uncertainties of parameters and appropriate production and distribution management.