نقش تعدیل‌کننده مالکیت خانوادگی در رابطه بین چرخه عمر و مدیریت سود واقعی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر جایگاه شرکت در چرخه عمر بر مدیریت سود واقعی با تاکید بر نقش تعدیل‌کننده مالکیت خانوادگی می باشد. روش این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی محسوب می شود. همچنین این پژوهش، از نظر ماهیت یک پژوهش علّی-معلولی از نوع پژوهش های پسارویدادی است و منبع آن اطلاعاتی است که در صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران درج شده است. محدوده زمانی تحقیق شامل هشت سال متوالی از سال 1393 تا 1400 می‌باشد. نمونه آماری شامل 141 شرکت‌ فعال در بورس اوراق بهادار تهران است. تجزیه و تحلیل نهایی داده ها با کمک نرم‌افزار آماری ایویوز صورت گرفته است. برای بررسی و آزمون فرضیه‌های پژوهش، ابتدا نمونه کل تحقیق به دو گروه شرکت‌های دارای مالکیت خانوادگی و فاقد مالکیت خانوادگی تقسیم می‌شود. در ادامه تاثیر چرخه عمر بر متغیرهای مدیریت سود با استفاده از آنالیز رگرسیون چندمتغیره در هر دو نمونه به طور مستقل آزمون می‌شود. در نهایت نیز ضرایب تاثیر به دست‌آمده در دو نمونه از طریق آزمون مقایسه میانگین دونمونه‌ای (مقایسه زوجی) با یکدیگر مقایسه می‌شود. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد اولاً بین مراحل چرخه عمر شرکت‌ها و مدیریت سود از طریق مدیریت فروش، مدیریت هزینه‌های تولید و مدیریت سرمایه‌گذاری‌ها ارتباط معناداری وجود دارد؛ ثانیاً استراتژی‌های مدیریت سود مورد استفاده در چرخه عمر شرکت‌های دارای مالکیت خانوادگی متفاوت از سایر شرکت‌ها است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، شرکت‌های فاقد مالکیت خانوادگی در مراحل معرفی و بلوغ به ترتیب از مدیریت هزینه‌های تولید و مدیریت فروش استفاده می‌کنند و در مراحل پایانی عمر (افول) مدیریت سود با استفاده از مدیریت سرمایه‌گذاری‌ها را در دستور کار قرار می‌دهند؛ درحالی‌که شرکت‌های دارای مالکیت خانوادگی در مراحل اولیه (معرفی و رشد) از مدیریت سود استفاده نمی‌کنند و در مراحل بلوغ نیز با استفاده از مدیریت فروش، اقدام به مدیریت سود واقعی می‌کنند.

the moderating role of family ownership in the relationship between life cycle and real earning management in tehran stock exchange listed companies

the main purpose of this research is to investigate the effect of the company’s position in the life cycle on real earning management, emphasizing the moderating role of family ownership. the method of research is applied in terms of purpose with a causal nature which takes a post-experimental method. data source is the information included in the financial statements of the tehran stock exchange listed companies. the time frame of research includes eight consecutive years from 2014 to 2021. the statistical sample embraces 141 tse-listed companies. the final analysis of data was done in eviews and spss software. firstly, the entire sample is divided into two groups of companies with family ownership and without family ownership. then, the effect of the life cycle on earning management variables is tested using multivariate regression analysis in both samples, independently. finally, the effect coefficients obtained in two samples are compared with each other by two-sample t-test (paired comparison). the obtained results show that there is a significant relationship between the life cycle stages of companies and earning management through sales management, production cost management and investment management. also, the earnings management strategies used in the life cycle of family-owned firms are different from others. based on the findings of this research, companies without family ownership use production cost management and sales management in the stages of introduction and maturity, respectively, and in the final stages of life (decline), they put earning management using investment management into practice. while family-owned companies do not use profit management in the early stages (introduction and growth), and in the maturity stages, they manage real earnings by using sales management.